Γιάννης Ιωαννίδης: Ο «Ξανθός» του ελληνικού μπάσκετ

Ο Γιάννης Ιωαννίδης υπήρξε από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής καλαθοσφαίρισης, με σπουδαία καριέρα, κυρίως ως προπονητής. Ιδιόρρυθμος χαρακτήρας, ισχυρογνώμων και απόλυτος, έντονα προληπτικός και βαθιά θρησκευόμενος, αναγνωρίζεται ως ο καθοδηγητής της μεγάλης ομάδας του Άρη της δεκαετίας του 1980, που βοήθησε πολύ στο ν’ αγαπήσουν οι Έλληνες το μπάσκετ.

Ο «Ξανθός», όπως ήταν το παρατσούκλι του, μετά την ολοκλήρωση της αθλητικής καριέρας του ασχολήθηκε με την πολιτική. Εκλέχθηκε βουλευτής της Α’ Θεσσαλονίκης με το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (2004-2014) και διετέλεσε υφυπουργός Αθλητισμού στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή (2007-2009) και του Αντώνη Σαμαρά (2012-2013).

O Γιάννης Ιωαννίδης γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1945 στη Θεσσαλονίκη από γονείς με καταγωγή από τη Γευγελή της Βόρειας Μακεδονίας. Από μικρός ενδιαφέρθηκε του για το μπάσκετ και σε ηλικία μόλις 15 ετών αγωνίστηκε στην πρώτη ομάδα του Άρη. Η καριέρα του ως παίκτης διήρκεσε περίπου δύο δεκαετίες, όμως από νωρίς έδειξε την τάση του για την προπονητική. Παράλληλα με τη φοίτησή του στη Γεωπονική Σχολή του ΑΠΘ, υπήρξε αθλητής και και προπονητής του Εργοτέλη, το 1977, χωρίς να έχει κρεμάσει ακόμη τα παπούτσια του.

Σε συλλογικό επίπεδο ως προπονητής κατέκτησε 12 Πρωταθλήματα Ελλάδας, τα περισσότερα από κάθε άλλο συνάδελφό του: 8 με τον Άρη (1979, 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990) και 4 με τον Ολυμπιακό (1993, 1994, 1995, 1996). Κατέκτησε επίσης 6 Κύπελλα Ελλάδας: 5 με τον Άρη (1985, 1987, 1988, 1989, 1990) και 1 με τον Ολυμπιακό (1994). Επίσης κατέκτησε 3 φορές τη δεύτερη θέση στο Πρωτάθλημα Ελλάδας (Άρης το 1984, Ολυμπιακός το 1992 και ΑΕΚ το 1997), ενώ υπήρξε 2 φορές φιναλίστ του Κυπέλλου Ελλάδας (Άρης το 1984 και ΑΕΚ το 1998). Υπήρξε επίσης προπονητής στον Γ.Σ. Λάρισας (1979-1981).

Ως προπονητής του Άρη, οδήγησε την ομάδα της Θεσσαλονίκης στην κατάκτηση των πρωταθλημάτων του 1979, του 1983 και τα πέντε σερί από το 1985 έως το 1990. Από το 1991 στον Ολυμπιακό, ο Ιωαννίδης δημιούργησε μία μεγάλη ομάδα που πρωταγωνίστησε στην Ελλάδα, ενώ έβαλε τα θεμέλια και για το «triple crown» του 1997, με τον Ντούσαν Ίβκοβιτς να τον έχει διαδεχτεί στον πάγκο των «ερυθρόλευκων» τη σεζόν 1996-1997. Τέσσερα σερί πρωταθλήματα από το 1993 μέχρι το 1996, δύο τελικοί Κυπέλλου Πρωταθλητριών (1994, 1995), ήταν όσα κατέκτησε με τον Ολυμπιακό ο Γιάννης Ιωαννίδης μέχρι ν’ αποχωρήσει το 1996 για την ΑΕΚ.

Δεν κατάφερε, ωστόσο, να κατακτήσει κανέναν ευρωπαϊκό τίτλο, παρ' ότι βρέθηκε 6 φορές στο φάιναλ φορ της Ευρωλίγκας. Τις πρώτες 3 φορές με τον Άρη επί 3 συνεχόμενα χρόνια (1988, 1989, 1990) δεν κατάφερε να προκριθεί στον τελικό, ενώ το κατάφερε τις επόμενες 3 φορές (το 1994 και το 1995 με τον Ολυμπιακό και το 1998 με την ΑΕΚ), γνωρίζοντας όμως και τις 3 φορές την ήττα στον τελικό.

Ο Γιάννης Ιωαννίδης διετέλεσε προπονητής της εθνικής ανδρών, τις περιόδους 1980-1981 και 2002-2003. Το 2003 καθοδήγησε την εθνική Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ της Σουηδίας, όπου η «επίσημη αγαπημένη» κατέλαβε την 5η θέση.

Στις εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 πρωτοεκλέχθηκε βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στην Α’ Θεσσαλονίκης και επανεκλέχθηκε στις εκλογές του 2009 και στις διπλές του 2012 στην ίδια εκλογική περιφέρεια. Από το 2007 έως το 2009 υπηρέτησε ως υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού και από το 2009 άσκησε τα καθήκοντα του υπεύθυνου Τομέα Αθλητισμού της Νέας Δημοκρατίας. Στη νέα κυβέρνηση συνεργασίας της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ που συγκροτήθηκε μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 τοποθετήθηκε εκ νέου στη θέση του υφυπουργού Αθλητισμού ως τον Ιούνιο του 2013.

Ο Γιάννης Ιωαννίδης διετέλεσε μεταξύ άλλων μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων, της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας, της Υποεπιτροπής για την Παρακολούθηση θεμάτων Αθλητισμού, της Διαρκούς Επιτροπής Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, της Διακομματικής Επιτροπής για τη Διαμόρφωση Θεσμικού Πλαισίου Εγγυήσεων Διαφάνειας στον Αθλητισμό, καθώς και της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος.

Του είχαν απονεμηθεί πολλές διακρίσεις, από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, από ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, από νομικά και φυσικά πρόσωπα και πλήθος άλλους φορείς. Ανάμεσα στις διακρίσεις του προεξέχουσα θέση κατέχει η βράβευση του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Homo Hellenicus.

Ο Γιάννης Ιωαννίδης απεβίωσε στις 4 Οκτωβρίου 2023 στην Αθήνα, σε ηλικία 78 ετών. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Ήταν παντρεμένος με τη Γιούλα Γκιουζελοπούλου και ήταν πατέρας μιας κόρης.