Μαριάννα Βαρδινογιάννη

Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, σύζυγος του επιχειρηματία Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη, διακρίθηκε για το πλούσιο κοινωνικό και ανθρωπιστικό έργο της. Με επίκεντρο τα παιδιά, αγωνίστηκε για περισσότερο από 25 χρόνια κατά του καρκίνου της παιδικής ηλικίας.

Η Μαριάννα Μπουρνάκη, όπως ήταν το πατρικό της επώνυμο, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943 (σύμφωνα με άλλες πηγές το 1937) και μεγάλωσε στην Ερμιόνη, τόπο καταγωγής της μητέρας της. Ο πατέρας της καταγόταν από την Αρκαδία. Μαθήτρια ακόμη συνδέθηκε με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού τότε, τον οποίο παντρεύτηκε το 1961 με κουμπάρο τον εκδότη Χρήστο Λαμπράκη. Μαζί του απέκτησε πέντε παιδιά, τον Γιάννη (τον Τζίγγερ των αγώνων ράλι), τη Χριστιάννα, τον Γιώργο, τον Νίκο και τη Βαρδιάννα.

Το 1990 η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ίδρυσε το Σύλλογο Φίλων των Παιδιών με Καρκίνο «ΕΛΠΙΔΑ», με στόχο τη βοήθεια και τη στήριξη παιδιών που πάσχουν από καρκίνο και των οικογενειών τους. Με τις πρωτοβουλίες της κατάφερε να ευαισθητοποιήσει τον ελληνικό λαό και να κινητοποιήσει σημαντικές προσωπικότητες από τον καλλιτεχνικό, τον επιχειρηματικό και τον πολιτικό χώρο, ώστε να συμβάλουν στην πραγματοποίηση των στόχων του Συλλόγου.

Με τη διοργάνωση μεγάλων πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκθέσεων, δημοπρασιών έργων τέχνης, χριστουγεννιάτικων παζαριών, κ.ά., με την προσωπική της συνεισφορά και τις δωρεές που προσφέρθηκαν στην «ΕΛΠΙΔΑ», η Μαριάννα Βαρδινογιάννη κατά τη διάρκεια της θητείας της ως Πρόεδρος του Συλλόγου «ΕΛΠΙΔΑ» πραγματοποίησε μεταξύ άλλων τα εξής:

• Την ίδρυση και τον εξοπλισμό της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», στην οποία έχουν μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί 800 επιτυχημένες μεταμοσχεύσεις.
• Την ανέγερση και τον εξοπλισμό του σύγχρονου πενταόροφου Ξενώνα «ΕΛΠΙΔΑ», κοντά στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία». Ο Ξενώνας εγκαινιάστηκε στις 3 Φεβρουαρίου 1999, και φιλοξενεί παιδιά που υποβάλλονται σε θεραπεία στη Μονάδα Μεταμόσχευσης μαζί με τις οικογένειές τους. Ο Ξενώνας του Συλλόγου «ΕΛΠΙΔΑ» δέχεται επίσης παιδιά με καρκίνο από τις Βαλκανικές χώρες και άλλες περιοχές της Μεσογείου. Μέχρι στιγμής έχουν φιλοξενηθεί περίπου 2000 οικογένειες.
• Τη διοργάνωση του Α’ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου (Αθήνα - Μάρτιος 1994) με θέμα «Ευρώπη με ανθρώπινο πρόσωπο - Βοήθεια στο άρρωστο Παιδί», υπό την αιγίδα του τότε Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Padraig Flynn.
• Την ανέγερση και τον εξοπλισμό του πρώτου Παιδιατρικού Ογκολογικού Νοσοκομείου για παιδιά στην Ελλάδα, που ονομάστηκε «Ογκολογική Μονάδα Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ», και εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2010.
• Την ίδρυση της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών «Όραμα ΕΛΠΙΔΑΣ» που λειτουργεί στην «Ογκολογική Μονάδα Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ» από τον Ιανουάριο του 2014.
• Τη δημιουργία του προγράμματος αδελφοποίησης της «Ογκολογικής Μονάδας Παίδων Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ» με τα μεγαλύτερα παιδιατρικά νοσοκομεία στον κόσμο και με σκοπό τη διεθνή συνεργασία στη μάχη ενάντια στον παιδικό καρκίνο.

Το 1997 η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ίδρυσε το «Ίδρυμα για το Παιδί και την Οικογένεια», με σκοπό τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τα παιδιά, το αύριο της ανθρωπότητας. Το 2012 το Ίδρυμα μετονομάστηκε σε «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», με σκοπό τη διεύρυνση της δράσης του σε τομείς που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής, όχι μόνο των παιδιών, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας.

Το ίδρυμα είχε ως στόχο μεταξύ άλλων την καταπολέμηση της εμπορίας των ανθρώπων και της εκμετάλλευσης των παιδιών, την εξάλειψη του αναλφαβητισμού, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση πολλών άλλων σύγχρονων προκλήσεων, με σκοπό τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τα παιδιά, το αύριο της ανθρωπότητας. Παράλληλα το Ίδρυμά της μέσα από τα προγράμματα που εφαρμόζει, στηρίζει παιδιά και οικογένειες ευπαθών κοινωνικών ομάδων, σχολεία σε ολόκληρη την επικράτεια και πρόσφυγες.

Ένα από τα πρώτα προγράμματα που εφάρμοσε είναι το Πρόγραμμα «Στήριξης Σχολείων», το οποίο προσφέρει βιβλία, ρουχισμό, υλικοτεχνικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, κ.ά., σε σχολεία σ' ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, με σκοπό να καλύψει ελλείψεις που παρουσιάζονται λόγω της οικονομικής κρίσης. Για τον ίδιο λόγο, το Ίδρυμα δημιούργησε και το Πρόγραμμα «Στήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων», μέσα από το οποίο προσφέρονται τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης σε οικογένειες που ζουν σε φτωχές περιοχές σ' ολόκληρη τη χώρα. Το Ίδρυμα στηρίζει επίσης τα παιδιά των φυλακισμένων γυναικών προμηθεύοντάς τους ρούχα, βιβλία και παιχνίδια.

Το 2013 το Ίδρυμα υπέγραψε σύμφωνο συνεργασίας με το «Robert F. Kennedy Human Rights» και ανέλαβε την εφαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα με τίτλο: «Λέμε την αλήθεια στην εξουσία». Το πρόγραμμα άρχισε να εφαρμόζεται στα ελληνικά σχολεία ως προαιρετικό μάθημα από το σχολικό έτος 2016-2017.

Τον Ιούνιο του 2014 το Ίδρυμα ανέλαβε τη διεθνή εκστρατεία για την επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Το 2015 , με το ξέσπασμα της προσφυγικής κρίσης, το Ίδρυμα δημιούργησε το Πρόγραμμα «WE CARE» για παροχή ιατρικής βοήθειας και εμβολιασμών σε παιδιά προσφύγων που φιλοξενούνται στην Ελλάδα. Το Πρόγραμμα πραγματοποιείται σε συνεργασία με την «Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων», με το Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» και τη φιλανθρωπική οργάνωση «Αποστολή».

Το 2016 σε συνεργασία με την UNESCO και την ευρωπαϊκή συμμαχία των πόλεων κατά του ρατσισμού, το Ίδρυμα δημιούργησε το Πρόγραμμα «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες» με σκοπό να συμβάλει στο δύσκολο έργο των τοπικών αρχών στις πόλεις άφιξης, διέλευσης και φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, ώστε η προσωρινή ή η μόνιμη ένταξή τους στον κοινωνικό ιστό των πόλεων να πραγματοποιηθεί, αφενός με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματά τους, και αφετέρου χωρίς να διαταραχθεί η καθημερινή ζωή των μόνιμων κατοίκων των πόλεων.

Επίσης από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα το «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» έχει διοργανώσει συναντήσεις, ημερίδες, συνέδρια, διαλέξεις και άλλες εκδηλώσεις πάνω σε θέματα σχετικά με την εκπαίδευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προστασία των παιδιών, τον πολιτισμό Ειρήνης, τον διάλογο ανάμεσα στους διαφορετικούς πολιτισμούς, τη κακοποίηση των παιδιών, την παιδοφιλία στο Internet, τη βία, την κλιματική αλλαγή, κ.ά.

Παράλληλα, η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη στήριξε πολλά εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Η.Π.Α. ενώ υπήρξε ιδρύτρια και χορηγός του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Στήριξε επίσης τα προγράμματα της UNESCO για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό σε πολλά μέρη του κόσμου και προώθησε την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων του ΟΗΕ.

Η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ως Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, ως Πρόεδρος του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», του Συλλόγου «ΕΛΠΙΔΑ» και του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ», συνεργάστηκε με πολλούς φορείς, ιδρύματα και μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Στο πλαίσιο όλων αυτών των συνεργασιών, εκτός από τις εκδηλώσεις που διοργάνωνε μέσω των ιδρυμάτων της, συμμετείχε σε συνέδρια και διασκέψεις ως ομιλήτρια ή σύνεδρος, καθώς και σε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, διεθνείς και ευρωπαϊκές συναντήσεις και εκστρατείες.

Το έργο της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη είναι διεθνώς αναγνωρισμένο και η ίδια έλαβε πολλούς τιμητικούς τίτλους και βραβεία όπως: Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Ευποιίας της Ελληνικής Δημοκρατίας, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, Αρχόντισσα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, Ιππότης και Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, Μεγάλο Βραβείο της Χάρτας των Παρισίων ενάντια στον καρκίνο, Βραβείο "Ripple of Hope" του Ιδρύματος «Robert F. Kennedy Human Rights», κ.ά.

Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη απεβίωσε στις 24 Ιουλίου 2023 στην Αθήνα, ύστερα από μακρά ασθένεια. Η κηδεία της έγινε τη μεθεπομένη στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας, σε στενό οικογενειακό κύκλο.