Κόρμακ ΜακΚάρθι: Ο συγγραφέας που εξερεύνησε τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης

Ο Κόρμακ ΜακΚάρθι (Cormac McCarthy) ήταν αμερικανός μυθιστοριογράφος, ένας από τους σημαντικότερους και δημοφιλέστερους της γενιάς του. Εντάσσεται στην παράδοση της λεγόμενης Southern Gothic λογοτεχνίας, εισηγητής της οποίας υπήρξε ο Γουίλιαμ Φόκνερ. Τα έργα του με πρωταγωνιστές απρόβλεπτους χαρακτήρες που δρουν στον αγροτικό Νότο και τη Νοτιοδυτική Αμερική διακρίνονται για τη σκοτεινή βία, την πυκνή πρόζα και την υφολογική πολυπλοκότητά τους.

Ο ιρλανδικής καταγωγής Τσαρλς ΜακΚάρθι γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1933 στο Πρόβιντενς της πολιτείας Ρόουντ Άιλαντ των ΗΠΑ και μεγάλωσε στην πολιτεία του Τενεσί, όπου ο πατέρας του εργαζόταν ως δικηγόρος. Ξεκίνησε να σπουδάζει φυσικός στο Πανεπιστήμιο του Τενεσί, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του για να υπηρετήσει στην Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ από το 1953 έως το 1956.

Βραβείο Φόκνερ για πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα

Το αναγνωστικό κοινό ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με το δύσκολο αφηγηματικό στιλ του ΜακΚάρθι στο μυθιστόρημα «The Orchard Keeper» (1965), που τιμήθηκε με το βραβείο Φόκνερ για πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα. Τότε ήταν που άλλαξε το όνομά του από Τσαρλς σε Κόρμακ, είτε να για να αποφεύγει τις συγκρίσεις με την κούκλα Τσάρλι ΜακΚάρθι του εγγαστρίμυθου Έντγκαρ Μπέργκεν, είτε για να τιμήσει τον ιρλανδό οπλαρχηγό Τσαρλς ΜακΚάρθι.

Οι κοινωνικοί απόκληροι πρωταγωνιστούν στα επόμενα μυθιστορήματά του, «Outer Dark» (1968), για δύο αιμομικτικά αδέλφια, «Child of God» (1974, ταινία 2013 σε σκηνοθεσία Τζέιμς Φράνκο, «Παιδί του Θεού» ο ελληνικός τίτλος), για την κάθοδο ενός μοναχικού ανθρώπου στην εξαθλίωση και «Suttree» (1979), για έναν άνδρα που ξεπερνά την εμμονή του στον θάνατο.

Το μυθιστόρημα «Ματοβαμμένος Μεσημβρινός» («Blood Meridian», 1985) χαιρετίστηκε από την κριτική ως το αριστούργημά του. Ο ΜακΚάρθι εξερευνά τη φύση του καλού και του κακού, μέσα από τις περιπέτειες του ήρωά του, ενός 14χρονου αγοριού που εντάσσεται σε μια συμμορία παρανόμων κατά μήκος των συνόρων ΗΠΑ-Μεξικού τη δεκαετία του 1840.

Εθνικό Βραβείο Βιβλίου για «Όλα τα όμορφα άλογα»

Ο ΜακΚάρθι απέκτησε παγκόσμια φήμη με το μυθιστόρημα «Όλα τα όμορφα άλογα» («All the Pretty Horses», 1992, ταινία το 2000 από τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Μπίλι Μπομπ Θόρντον), που του απέφερε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου. Είναι το πρώτο μέρος της «Τριλογίας των Συνόρων» και αναφέρεται στην ενηλικίωση του Τζον Γκρέιντι Κόουλ, ενός Τεξανού που ταξιδεύει στο Μεξικό.

Το δεύτερο μέρος «Το Πέρασμα» («The Crossing», 1994), που διαδραματίζεται πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, παρακολουθεί τις περιπέτειες των αδελφών Μπίλι και Μπόιντ Πάραμ – και κυρίως του Μπίλι – στα σύνορα Νέου Μεξικού και Μεξικού. Η τριλογία ολοκληρώνεται με τις «Πεδινές Πολιτείες» («Cities of the Plain», 1998), το οποίο συνδέει τις ζωές του Τζον Γκρέιντι Κόουλ και του Μπίλι Πάραμ μέσω της απασχόλησής τους σε ένα ράντσο στο Νέο Μεξικό.

Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους

Το 2005 κυκλοφόρησε ένα από τα δημοφιλέστερα μυθιστορήματά του, το «Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους» («No Country for Old Men»), που μετέφεραν στη μεγάλη οθόνη, δύο χρόνια αργότερα, οι αδελφοί Κοέν. Πρόκειται για ένα αιματηρό σύγχρονο γουέστερν που ξεκινάει από μία κακή συμφωνία για ναρκωτικά. Στο μεταποκαλυπτικό «Ο Δρόμος» («The Road», 2006, ταινία το 2009 από τον σκηνοθέτη Τζον Χίλκοουτ), ένας πατέρας και ο γιος του αγωνίζονται να επιβιώσουν από μία αδιευκρίνιστη καταστροφή που έχει καταστρέψει τις ΗΠΑ. Ο ΜακΚάρθι κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ γι’ αυτό του το μυθιστόρημα που υμνήθηκε από την κριτική.

Το επόμενο μυθιστόρημά του «Ο Επιβάτης» («The Passenger») κυκλοφόρησε μόλις το 2022 κι επικεντρώνεται σ’ έναν δύτη - διασώστη με αρκετά προσωπικά προβλήματα, που καλείται να προσφέρει τις υπηρεσίες του σ’ ένα μυστηριώδες αεροπορικό δυστύχημα. Το συνοδευτικό έργο «Stella Maris» εκδόθηκε αργότερα την ίδια χρονιά.

Ο ΜακΚάρθι έγραψε επίσης τα θεατρικά έργα «The Stonemason» (2001) και «The Sunset Limited» (2006, τηλεταινία το 2011 σε σκηνοθεσία Τόμι Λι Τζόουνς) και το σενάριο για την ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Ο Συνήγορος» («The Counselor», 2013), ένα δράμα για τη διακίνηση ναρκωτικών.

Ο Κόρμακ ΜαΚάρθι πέθανε στις 13 Ιουνίου 2023 στο σπίτι του στο Σάντα Φε του Νέου Μεξικού, σε ηλικία 89 ετών. Είχε παντρευτεί τρεις φορές και ήταν πατέρας δύο παιδιών.