Γεώργιος Πάνου

Ο Γεώργιος Πάνου ήταν πλοίαρχος από τις Σπέτσες, με αξιόλογη δράση κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.

Γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1770. Από μικρός ασχολήθηκε με τη ναυτιλία και απέδειξε επανειλημμένα τις ηγετικές του ικανότητες, αποκρούοντας πειρατικές επιθέσεις. Μετά τον θάνατο του διοικητή της αυτοδιοικούμενης νήσου των Σπετσών, Ανάργυρου Χατζηαναργύρου, προτάθηκε από την ισχυρή οικογένεια των Μέξηδων να τον αντικαταστήσει. Την απόφαση θα έπαιρνε ο καπουδάν πασάς Χοσρέφ, που είχε την έδρα του την Αττάλεια. Ο Πάνου μετέβη στην Αττάλεια και πέτυχε να γίνει αυτό διοικητής της νήσου, αφού πρώτα εξουδετέρωσε την υποψηφιότητα του αντιπάλου του Μολοκίνη ή Σμπόνια.

Ο Γεώργιος Πάνου ανέλαβε την εξουσία το 1814 και η διοίκησή του υπήρξε συνετή. Η μερίδα περί την οικογένεια Μέξη άρχισε να τον αντιπολιτεύεται και το 1817 έπεισε τον Χοσρέφ να τον καθαιρέσει. Τον επόμενο χρόνο, καθώς βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, είτε από τον πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ είτε από τον Παναγιώτη Σέκερη.

Αφού επέστρεψε στην πατρίδα του, εργάστηκε με θάρρος για τη διάδοση των ιδεών της Φιλικής Εταιρείας και απέκτησε την εμπιστοσύνη της ηγεσίας της. Μάλιστα φρόντισε να σταλεί στην Τεργέστη το πλοίο «Αθηνά» του Δημητρίου Ορλόφ για να παραλάβει και να φέρει στην Ελλάδα τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Εκείνος όμως είχε ήδη αποφασίσει ν’ αρχίσει την Επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.

Τον Φεβρουάριο του 1821, όντας στην προοδευτική μερίδα των Σπετσών, τάχθηκε υπέρ της έναρξης της Επανάστασης μετά τη συνάντηση που είχε με τον Παπαφλέσσα, ενώ αντίθετα ο φλογερός καλόγερος δεν μπόρεσε να πείσει τη συντηρητική μερίδα των Σπετσών, της οποίας ηγείτο η οικογένεια Μέξη.

Οι Σπέτσες υπό τον Πάνου ήταν το πρώτο από τα νησιά του Αργοσαρωνικού που κήρυξαν την Επανάσταση στις 3 Απριλίου 1821. Αργότερα επικεφαλής μοίρας από σπετσιώτικα πλοία συμμετείχε στην πολιορκία της Μονεμβασίας και συνέβαλε αποφασιστικά στην παράδοση του φρουρίου στις 21 Ιουλίου του ίδιου χρόνου.

Οι πολιτικοί του αντίπαλοι, όμως, κυρίως η οικογένεια Μέξη, τον κατηγόρησαν ότι είχε καταχρασθεί ένα εκατομμύριο γρόσια κατά την παράδοση της Μονεμβασίας. Παρά την παρέμβαση του Δημητρίου Υψηλάντη, ο οποίος διέψευσε τη συκοφαντία, οι προεστοί των Σπετσών τον υποχρέωσαν να καταφύγει διωκόμενος στην Ερμιονίδα. Αργότερα συμφιλιώθηκε μαζί τους και διορίστηκε από την κυβέρνηση φρούραρχος στη Μονεμβασιά.

Το 1822 συμμετείχε στον αποκλεισμό της Πάτρας και σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις στο Ιόνιο. Στο μεταξύ εξελέγη πληρεξούσιος Σπετσών στη Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους, και κατέλαβε διάφορες διοικητικές θέσεις, ενώ ο γιος του Θανάσης με το πλοίο τους «Σόλων» πήρε μέρος σε ναυμαχίες καθ’ όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Τον Ιούνιο του 1827 ο Γεώργιος Πάνου συμμετείχε υπό τον Κόχραν στην αποτυχημένη εκστρατεία στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Μετά την Επανάσταση ασχολήθηκε με το εμπόριο, χωρίς όμως επιτυχία, και τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε από μικρή σύνταξη που του προσέφεραν οι κυβερνήσεις του βασιλιά Όθωνα.

Ο Γεώργιος Πάνου πέθανε στις Σπέτσες την 1η Ιουνίου 1863, σε ηλικία 93 ετών.