Τζέιμς Λιντ

Ο σκωτσέζος ιατρός (χειρουργός) Τζέιμς Λιντ (James Lind) θεωρείται πρωτοπόρος στις κλινικές μελέτες και ιδρυτής της ναυτικής υγιεινής στη Μεγάλη Βρετανία. Η σύσταση του να συμπεριληφθούν στη διατροφή των ναυτικών φρέσκα εσπεριδοειδή και χυμός λεμονιού συνέβαλε καθοριστικά στην εξάλειψη του σκορβούτου (υποβιταμίνωση C) από το βρετανικό ναυτικό.

Ο Τζέιμς Λιντ γεννήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1716 στο Εδιμβούργο από οικογένεια εμπόρων. Σε ηλικία 15 ετών άρχισε να σπουδάζει ιατρική κοντά στον Τζορτζ Λάνγκλαντς, που ήταν επιφανές μέλος της Συντεχνίας των Χειρουργών του Εδιμβούργου. Από το 1739 έως το 1748 υπηρέτησε ως στρατιωτικός χειρουργός στο Βασιλικό Ναυτικό και από το 1758 έως τον θάνατό του στο Νοσοκομείο του Βασιλικού Ναυτικού στο Γκόσπορτ, κοντά στο Πόρτσμουθ.

Τα χρόνια εκείνα το σκορβούτο, που το προκαλούσε η έλλειψη βιταμίνης C, θέριζε στην κυριολεξία τους ναυτικούς περισσότερο και από τα πυρά του γαλλικού και ισπανικού στόλου. Στις 20 Μαΐου 1747, πάνω στο πλοίο HMS Salisbury, ο Λιντ ξεκίνησε τη θεωρούμενη πρώτη κλινική μελέτη στην ιστορία της ιατρικής με 12 ναύτες που έπασχαν από σκορβούτο. Τους χώρισε σε δυάδες και σε κάθε μία εφάρμοσε επί 14 ημέρες τις μέχρι τότε έξι γνωστές θεραπείες.

Συνέκρινε τα αποτελέσματα της έρευνάς του και κατέδειξε ότι το σκορβούτο καταπολεμάται αποτελεσματικά, αν στη διατροφή των πληρωμάτων συμπεριληφθούν φρέσκα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, κίτρο κλπ) και χυμός λεμονιού. Το 1754 δημοσίευσε τα πορίσματα της έρευνάς του στη μελέτη «Πραγματεία για το σκορβούτο» («Treatise on Scurvy»). Τα οφέλη των εσπεριδοειδών και των χυμών είχαν ανακαλύψει σχεδόν δύο αιώνες πρωτύτερα οι Ολλανδοί, που τα χορηγούσαν στους ναυτικούς τους σε μεγάλα ταξίδια, αλλά ο Λιντ ήταν αυτός που το απέδειξε επιστημονικά.

Ο Τζέιμς Λιντ συνέχισε να ερευνά και σε άλλα πεδία της ναυτικής υγιεινής, μέχρι το θάνατό του, που επισυνέβη στις 13 Ιουλίου 1794. Ένα χρόνο μετά την εκδημία του, το Βασιλικό Ναυτικό υιοθέτησε τις προτάσεις του και το σκορβούτο εξαφανίστηκε «ως δια μαγείας», όπως γράφτηκε.