Μισέλ Πικολί

Ο Μισέλ Πικολί (Michel Piccoli) υπήρξε θρυλική μορφή του γαλλικού και του ευρωπαϊκού σινεμά, με καριέρα που ξεπέρασε τα 70 χρόνια και με πάνω από 200 ταινίες στο ενεργητικό του. Ψηλός, μελαχρινός, φαλακρός με τα χρόνια, με φωνή πότε βροντερή πότε σαγηνευτική, ερμήνευσε μία πλειάδα διαφορετικών ρόλων, από αστυνομικούς επιθεωρητές ως γκάνγκστερ, από ιερωμένους και ακαδημαϊκούς ως τον βασιλιά Λουδοβίκο τον 16ο και τον μαρκήσιο ντε Σαντ.

Συνεργάστηκε με σπουδαίους ευρωπαίους σκηνοθέτες, όπως οι Ζαν-Πιερ Μελβίλ, Λουίς Μπουνιουέλ, Ζαν Λικ Γκοντάρ, Μάρκο Φερέρι, Αλέν Ρενέ, Νάνι Μορέτι, Άλφρεντ Χίτσκοκ, αλλά και με τους έλληνες Κώστα Γαβρά, Νίκο Παπατάκη και Θόδωρο Αγγελόπουλο.

Η αναγνώριση ήρθε με “Περιφρόνηση”

Ο Μισέλ Πικολί γεννήθηκε στο Παρίσι στις 27 Δεκεμβρίου 1925 από γονείς μουσικούς. Ο ελβετός πατέρας του ήταν βιολονίστας και η γαλλίδα μητέρα του πιανίστρια. Ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα από τα 19 του, παίζοντας για χρόνια μικρούς ρόλους. Μεταπολεμικά συνδέθηκε με τον κύκλο των υπαρξιστών του Ζαν Πολ Σαρτρ και της Σιμόν ντε Μποβουάρ, που σύχναζαν στο κλαμπ «Le Tabou» στη συνοικία Σεν Ζερμέν ντε Πρε του Παρισιού. Εκεί γνώρισε και τη δεύτερη σύζυγό του, τη δημοφιλή τραγουδίστρια Ζιλιέτ Γκρεκό, με την οποία ήταν παντρεμένος από το 1966 έως το 1977.

Ο Μισέλ Πικολί αναδείχθηκε από την ταινία «Η Περιφρόνηση» («Le Mépris») του Ζαν-Λικ Γκοντάρ (1963), στο θρυλικό ζευγάρι με την Μπριζίτ Μπαρντό, κι έκτοτε η γοητευτική του φυσιογνωμία με τα δασώδη φρύδια κυριάρχησε σε περισσότερες από 200 ταινίες, από τον προκλητικό οικοδεσπότη στην ανατρεπτική σάτιρα του Μάρκο Φερέρι «Το μεγάλο φαγοπότι» («La Grande Bouffe», 1973) μέχρι τον διστακτικό Πάπα στην κωμωδία του Νάνι Μορέτι «Έχουμε Πάπα» («Habemus papam», 2011), που θα είναι και ο τελευταίος μεγάλος ρόλος του στη μεγάλη οθόνη.

Η καριέρα του είχε συνδεθεί ιδιαίτερα με τον σπουδαίο ισπανό σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ. Ερμήνευσε ξεχωριστούς ρόλους σε ταινίες του, όπως «Το ημερολόγιο μιας καμαριέρας» («Le journal d'une femme de chamber», 1964), «Η ωραία της ημέρας» («Belle de jour», 1966), όπου αποτελεί το αντικείμενο των σεξουαλικών φαντασιώσεων της Κατρίν Ντενέβ και «Η διακριτική γοητεία της μπουρζουαζίας («Le charme discret de la bourgeoisie», 1972).

Οι συνεργασίες με Χίτσκοκ, Γαβρά και Αγγελόπουλο

Το 1969 πρωταγωνίστησε στο ψυχροπολεμικό δράμα του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Τοπάζ» («Topaz), στην πιο αδύνατη ταινία του μετρ του σασπένς. Όπως είχε δηλώσει ο Πικολί, συμμετείχε στην ταινία για να του δοθεί η ευκαιρία να δει πώς σκηνοθετεί ο Χίτσκοκ, να κερδίσει ακόμη μία σπάνια εμπειρία. Το παράδοξο είναι, όπως αποκάλυψε ο ίδιος, ότι έγιναν φίλοι, ενώ είχε μόνο καλά λόγια να πει για τον άγγλο σκηνοθέτη, γνωστό για τις άσχημες σχέσεις του με τους περισσότερους ηθοποιούς.

Ο Πικολί συνεργάστηκε και με έλληνες κινηματογραφιστές. Ήταν ο πρωταγωνιστής της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του Κώστα Γαβρά «Διαμέρισμα Δολοφόνων» («Compartiment Tueurs», 1965) και στο πολεμικό δράμα «Μακί, το λιοντάρι της κολάσεως» («Un Homme de Trop», 1967). Συνεργάστηκε με τον Νίκο Παπατάκη στην ταινία του «Οι ισορροπιστές» («Les Équilibristes», 1991) και με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στην τελευταία του ταινία «Η σκόνη του χρόνου» (2008). Πρωταγωνίστησε επίσης στο θρίλερ του Πέτερ Φλάισμαν «Το Λάθος» (1975), βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αντώνη Σαμαράκη.

Παρά τη μακροχρόνια θητεία του στο θέατρο και τον κινηματογράφο, κέρδισε μόνο δύο μεγάλα βραβεία, στο φεστιβάλ των Καννών το 1980 για το ρόλο του στην ταινία του Μάρκο Μπελόκιο «Πήδημα στο κενό» («Salto nel Vuoto») και την Αργυρή Άρκτο καλύτερου ηθοποιού στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 1982, από κοινού με τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ. Το παράδοξο είναι ότι δεν κέρδισε ποτέ το Σεζάρ, το γαλλικό Όσκαρ.

Ο Μισέλ Πικολί πέθανε στις 12 Μαΐου 2020, σε ηλικία 94 ετών. Από τον πρώτο γάμο του με την ηθοποιό Ελεονόρ Ιρ (1954-1966) είχε αποκτήσει μία κόρη και με την τρίτη του σύζυγο Λιντιβίν Κλερ (1978-2020) είχαν υιοθετήσει δύο παιδιά.