Μιχαήλ Σολόχοφ

Μιχαήλ Σολόχοφ (1905 – 1984)
Μιχαήλ Σολόχοφ (1905 – 1984)

Ο σοβιετικός (ρώσος) συγγραφέας Μιχαήλ Σολόχοφ (Mikhail Sholokhov) είναι γνωστός για το τετράτομο μυθιστόρημά του «Ο ήρεμος Ντον», που θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Το 1965 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την καλλιτεχνική δύναμη και ακεραιότητα με την οποία, στο έπος του Ντον, εξέφρασε μία ιστορική φάση της ζωής του ρωσικού λαού».

Ο Μιχαήλ Αλεξάντροβιτς Σολόχοφ γεννήθηκε στις 11 Μαΐου (24 Μαΐου με το Γρηγοριανό ημερολόγιο) 1905 στη Βεσένσκαγια, ένα χωριό Κοζάκων στην περιοχή του Ντον της νότιας Ρωσίας. Από μικρός αναγκάστηκε να βγει στη βιοπάλη για να βοηθήσει τη χειμαζόμενη οικογένειά του, παράλληλα με τη φοίτησή του σε διάφορα σχολεία. Το 1920 κατετάγη στον Κόκκινο Στρατό και πήρε μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο, που ξέσπασε αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Ήταν αυτόπτης μάρτυς της εξέγερσης των Κοζάκων του Ντον κατά των Μπολσεβίκων και της τελικής συντριβής τους. Τις εμπειρίες του αυτές μετέφερε σε πολλά έργα του.

Μετά την οριστική επικράτηση των Μπολσεβίκων το 1922 εγκαταστάθηκε στη Μόσχα, όπου παρακολούθησε λογοτεχνικά σεμινάρια και παράλληλα έκανε διάφορες χειρωνακτικές δουλειές για τα προς το ζην. Το 1924 επέστρεψε στη γενέτειρά του και αφιερώθηκε στο γράψιμο. Την ίδια χρονιά νυμφεύτηκε τη Μαρία Γκρομοσλάφσκαγια, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά (δύο κορίτσια και δύο αγόρια).

Το πρώτο βιβλίο

Το 1926 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, μία συλλογή διηγημάτων, με τίτλο «Αφηγήματα του Ντον» («Donskie rasskazy»). To 1925 άρχισε να γράφει το πολυσέλιδο μυθιστόρημά του «Ο ήρεμος Ντον» («Tikhiy Don»), το οποίο ολοκλήρωσε έπειτα από 12 χρόνια. Στο πολυσυζητημένο αυτό έργο του περιγράφει με αξιοσημείωτη αντικειμενικότητα τον ηρωικό και τραγικό αγώνα των Κοζάκων εναντίον των Μπολσεβίκων, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ανεξαρτησία τους, καθώς και την κατάρρευση των παλαιών παραδόσεων και την εμφάνιση των νέων κοινωνικών ιδεωδών στη Ρωσία.

Το βιβλίο γνώρισε τεράστια εκδοτική επιτυχία στη Σοβιετική Ένωση (πούλησε πάνω από 80 εκατομμύρια αντίτυπα) και θεωρήθηκε ως ένα από τα καλύτερα δείγματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν (1941) και ουσιαστικά χάρισε στον συγγραφέα του το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1965), καθώς κανένα από τα υπόλοιπα έργα του δεν φθάνει στο δημιουργικό του ύψος. Τηρουμένων των αναλογιών, «Ο ήρεμος Ντον» είναι για τη Σοβιετική Ένωση ό,τι ο «Πόλεμος και Ειρήνη» του Τολστόι για την τσαρική Ρωσία.

Οι κατηγορίες για λογοκλοπή

Πάντως, γνωστοί σοβιετικοί αντικαθεστωτικοί, όπως ο νομπελίστας συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν και ο βιολόγος Ζορές Μεντβέντεφ, έχουν υποστηρίξει ότι μεγάλο μέρος του επικού μυθιστορήματος ήταν προϊόν λογοκλοπής από ένα έργο του κοζάκου συγγραφέα Φιοντόρ Κριουκόφ, ο οποίος πέθανε το 1920. Ως επιχειρήματα υπέρ του ισχυρισμού τους επικαλούνται το νεαρό της ηλικίας και τη συγγραφική απειρία του Σολόχοφ την εποχή που εξέδωσε τον πρώτο τόμο, καθώς και το γεγονός ότι δεν στάθηκε ικανός να γράψει άλλο έργο παρόμοιας λογοτεχνικής ποιότητας. Η επίσημη Σοβιετική Ένωση υποστήριξε την αυθεντικότητα του αριστουργήματος του Σολόχοφ, αλλά πρόσφατες φιλολογικές έρευνες ενισχύουν την άποψη των Σολζενίτσιν και Μεντβέντεφ.

Ο Σολόχοφ, με τους ίδιους αργούς ρυθμούς, ολοκλήρωσε το δεύτερο μεγάλο μυθιστόρημά του «Ξεχερσωμένη γη» («Podnyataya tselina», 1932-1960), που αναφέρεται στο ζήτημα της κολεκτιβοποίησης σ’ ένα χωριό του Ντον. Έγραψε επίσης ένα επικό έργο με θέμα τη γενναιότητα που επέδειξε ο σοβιετικός λαός εναντίον της γερμανικής εισβολής κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με τίτλο «Πολέμησαν για την πατρίδα» («Oni Srazhalis za rodinu», 1942) και τα αφηγήματα «Η επιστήμη του μίσους» («Nauka nenavisti»,  1942) και «Η μοίρα ενός ανθρώπου» («Sud'ba cheloveka», 1957).

Θαυμαστής του έργου του Σολόχοφ ο Σταλιν

Το 1932 ο Μιχαήλ Σολόχοφ έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης και το 1961 μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του. Ενδιάμεσα είχε εκλεγεί βουλευτής αρκετές φορές. Ο Στάλιν υπήρξε θαυμαστής του έργου του Σολόχοφ και φαίνεται να τον έσωσε από περιπέτειες, όταν είχε εκφραστεί κατά των σταλινικών διώξεων τη δεκαετία του ‘30 («Μεγάλος Διωγμός») και οι μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος ήταν έτοιμες να τον συλλάβουν. Επίσης, κατά τη διάρκεια του «Μεγάλου Λιμού» (1932-1933) είχε διαμαρτυρηθεί στον Στάλιν για τις ελλείψεις τροφίμων και τον είχε πείσει να στείλει εφόδια στην περιοχή του Ντον. Πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στη Δύση και το 1959 συνόδευσε τον σοβιετικό ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ στην επίσκεψή του στις ΗΠΑ.

Ο Μιχαήλ Σολόχοφ πέθανε στη γενέτειρά του Βεσένσκαγια, στις 21 Φεβρουαρίου 1984, σε ηλικία 78 ετών.

Πολλά από τα έργα του Σολόχοφ έχουν μεταφερθεί περισσότερες από μία φορές στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη από σοβιετικούς σκηνοθέτες. Ξεχωρίζει η μεταφορά του μυθιστορήματος «Ο ήρεμος Ντον» από τον ρώσο σκηνοθέτη Σεργκέι Μπόνταρτσουκ σε μία διεθνή παραγωγή με τον αγγλικό τίτλο «Quiet Flows the Don» και πρωταγωνιστές τους Ρούπερτ Έβερετ, Ντελφίν Φορέ, Φ. Μάρεϊ Άμπραχαμ και Μπεν Γκαζάρα. Τα γυρίσματα τελείωσαν το 1993, αλλά η ταινία προβλήθηκε από την τηλεόραση το 2006 σε μορφή μίνι σίριαλ, λόγω νομικών προβλημάτων.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ