Σαλμάν Ρούσντι

Ο Σαλμάν Ρούσντι (Salman Rushdie) είναι άγγλος συγγραφέας, ινδικής καταγωγής, γνωστός στο ευρύ κοινό από τις περιπέτειες του με τους φανατικούς ισλαμιστές που παρ’ ολίγον να του κοστίσουν την ζωή. Ως συγγραφέας θεωρείται από τους σημαντικότερους της γενιάς του και εντάσσεται στο λογοτεχνικό ρεύμα του μαγικού ρεαλισμού.

Ο Αχμέτ Σαλμάν Ρούσντι γεννήθηκε στη Βομβάη στις 19 Ιουνίου 1947 στους κόλπους μιας μεσοαστικής μουσουλμανικής οικογένειας. Ο παππούς του ήταν ποιητής και ο πατέρας του επιχειρηματίας με σπουδές στο Κέμπριτζ.

Σε ηλικία 14 ετών μεταβαίνει στην Αγγλία για να συνεχίσει τις σπουδές του. Το 1964 η οικογένειά του, παρά τη θέλησή της, μετακομίζει στο Πακιστάν, λόγω του θρησκευτικού της πιστεύω. Ο Σαλμάν παραμένει στην Αγγλία και σπουδάζει ιστορία στο Κέμπριτζ. Μετά την αποφοίτησή του εργάζεται για ένα διάστημα στην τηλεόραση του Πακιστάν, στη συνέχεια ως ηθοποιός στην Αγγλία και από το 1971 ως το 1981 είναι κειμενογράφος στη μεγάλη διαφημιστική εταιρεία Ogilvy & Mather.

Το 1975 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Grimus», ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, που πέρασε απαρατήρητο. Έξι χρόνια αργότερα, ο Ρούσντι γράφει το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Τα παιδιά του μεσονυκτίου», που του χαρίζει διεθνή φήμη κι ένα βραβείο «Μπούκερ». Πρόκειται για μια κωμική αλληγορία σχετικά με την ιστορία της Ινδικής Χερσονήσου και πολλοί το θεωρούν ως το καλύτερο βιβλίο του. Ο Ρούσντι στο έργο του μπλέκει τη φαντασία και τον μύθο με την πραγματική ζωή κι εντάσσεται στο λογοτεχνικό ρεύμα που ονομάζεται μαγικός ρεαλισμός.

Το Σεπτέμβριο του 1988 κυκλοφορεί το τέταρτο βιβλίο του «Σατανικοί Στίχοι», ένα μυθιστόρημα με πολλές θρησκευτικές αναφορές για τον Προφήτη και το Κοράνι. Ούτε που το φανταζόταν ότι η έκδοση του βιβλίου αυτού θα του άλλαζε τόσο δραματικά τη ζωή. Όταν, όμως, πρόκειται για το Ισλάμ, όλα μπορούν να συμβούν... Η έκδοση των «Σατανικών Στίχων» προκαλεί σάλο στις τάξεις των μουσουλμάνων, επειδή θεωρούν το βιβλίο βλάσφημο για τον Μωάμεθ. Αμέσως απαγορεύεται σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες, ενώ αντίτυπά του καίγονται στην Αγγλία και τις ΗΠΑ.

Στις 14 Φεβρουαρίου 1989 ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Χομεϊνί, εκδίδει «φετφά», δηλαδή ένα δεσμευτικό διάταγμα, με το οποίο κάθε καλός μουσουλμάνος έχει το ιερό καθήκον να σκοτώσει όχι μόνο τον βλάσφημο Ρούσντι, αλλά και όποιον ενεπλάκη στην έκδοση των «Σατανικών Στίχων». Η θανατική διαταγή συνοδεύεται και από επικήρυξη 3 εκατομμυρίων δολαρίων, που προσέφερε ένας ιρανός επιχειρηματίας.

Από εκείνη τη στιγμή, ο Ρούσντι ζει με το φάσμα του θανάτου. Εξαφανίζεται από προσώπου γης για να αποφύγει τους διώκτες του, που δολοφονούν, εν τω μεταξύ, τον ιάπωνα μεταφραστή του Χιτόσι Ιγκαράσι και τραυματίζουν σοβαρά τον νορβηγό εκδότη του Γουίλιαμ Νάιγκααρντ και τον ιταλό μεταφραστή του Έτορε Καπριόλο. Ο αιγύπτιος νομπελίστας Ναγκίμπ Μαχφούζ τον υπερασπίζεται, κατηγορώντας τον Χομεϊνί για «διανοητική τρομοκρατία». Όμως, αργότερα, θα αλλάξει γνώμη και θα πει ότι «ο Ρούσντι δεν έχει το δικαίωμα να προσβάλλει τα ιερά και τα όσια του Ισλάμ».

Ο κυπριακής καταγωγής άγγλος τραγουδοποιός Κατ Στίβενς, που έχει ασπασθεί τη μουσουλμανική θρησκεία με το όνομα Γιουσέφ Ισλάμ, δηλώνει ότι «αν δει με τα μάτια του τον Ρούσντι θα πάρει τηλέφωνο τον Αγιατολάχ Χομεϊνί για να τον κανονίσει». Στις 2 Ιουνίου 1993, 27 άτομα σκοτώνονται στη Σεβάστεια της Τουρκίας, όταν φανατικοί ισλαμιστές βάζουν φωτιά σ' ένα ξενοδοχείο, όπου βρίσκεται ο μεταφραστής των «Σατανικών Στίχων» στα τουρκικά, γνωστός συγγραφέας και στη χώρα μας και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Αζίζ Νεσίν.

Από το 1998 ο Ρούσντι αποκαθιστά εν μέρει τους ρυθμούς της ζωής του, όταν η ιρανική κυβέρνηση απευθύνει έκκληση για τη μη εφαρμογή του φετφά, κατόπιν διεθνών πιέσεων. Όμως, δεν μπορεί να τον καταργήσει. Ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να το πράξει, ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, δεν βρίσκεται πια στη ζωή.

Αλλά τα προβλήματα του Ρούσντι με τους φανατικούς ισλαμιστές δεν λένε να τελειώσουν. Στις 12 Αυγούστου 2022 δέχεται επίθεση με μαχαίρι από έναν άνδρα στη διάρκεια εκδήλωσης στο Ίδρυμα Τσοτόκουα στη Νέα Υόρκη. Ο δράστης, ένας αμερικανολιβανέζος για τον οποίο υπάρχουν υποψίες για σχέσεις με το σιϊτικό Ιράν, όρμησε στη σκηνή την ώρα που ο Ρούσντι ετοιμαζόταν να εκφωνήσει ομιλία για την καλλιτεχνική ελευθερία και τον μαχαίρωσε δέκα φορές στον λαιμό, με αποτέλεσμα να χάσει το ένα του μάτι και τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί το ένα του χέρι. Ο δράστης ακινητοποιήθηκε από παρευρισκόμενους και την ασφάλεια της εκδήλωσης και παραδόθηκε στην αστυνομία.

Παρά τις δραματικές αλλαγές στη ζωή του, ο Ρούσντι συνέχισε να γράφει όλα αυτά τα χρόνια και να μας δίνει σπουδαία μυθιστορήματα και δοκίμια. Τον Φεβρουάριο του 2023 κυκλοφόρησε το νέο του μυθιστόρημα «Victory City». Λάτρης του ωραίου φύλου, έχει νυμφευτεί τέσσερις φορές κι έχει αποκτήσει δύο παιδιά.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα παρακάτω έργα του Σαλμάν Ρούσντι, όλα από τις εκδόσεις «Ψυχογιός»:

  • Τα παιδιά του μεσονυκτίου (1981)
  • Σατανικοί στίχοι (1988)
  • Ο Χαρούν και η θάλασσα των παραμυθιών (1990)
  • Ανατολή - Δύση (δοκίμιο, 1994)
  • Ο τελευταίος στεναγμός του Μαυριτανού (1995)
  • Ο κόσμος κάτω απ' τα πόδια της (1999)
  • Παραφορά (2001)
  • Σαλιμάρ, ο κλόουν (2005)
  • Όνειδος (2007)
  • Το νησί της αθανασίας (2008)
  • Η γητεύτρα της Φλωρεντίας (2009)
  • Ο Λούκα και η φωτιά της ζωής (2011)
  • Τζόζεφ Άντον (2012)
  • Δύο χρόνια, οχτώ μήνες και είκοσι οχτώ νύχτες (2016)
  • Ο Χρυσός Οίκος (2017)
  • Κισότ (2019)

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ