Επιχείρηση Παγόβουνο: Η Μάχη της Οκινάβα

Η Μάχη της Οκινάβα υπήρξε η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση των Αμερικανών στον Ειρηνικό Ωκεανό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την κατάληψη της Ιβοζίμα (26 Μαρτίου 1945), η Οκινάβα, το μεγαλύτερο από τις Νήσους Ριούκιου στα βορειοανατολικά της Ταϊβάν, ήταν το επόμενο εμπόδιο για τους Συμμάχους στο δρόμο για την Ιαπωνία.

Στην «Επιχείρηση Παγόβουνο» (Operation Iceberg), όπως ονομάστηκε, πήραν 1.300 πλοία διαφόρων τύπων και 60.000 πεζοναύτες, υπό τη γενική διοίκηση του ναυάρχου Τσέστερ Νίμιτς. Επικεφαλής των αποβατικών δυνάμεων ήταν ο ναύαρχος Ρέιμοντ Σπρούανς και των χερσαίων ο αντιστράτηγος Σάιμον Μπολίβαρ Μπάκνερ.

Η επιχείρηση για την κατάληψη της Οκινάβα ξεκίνησε με αεροπορικές επιδρομές που κατέστρεψαν εκατοντάδες ιαπωνικά αεροπλάνα στο έδαφος. Στο νησί όμως υπήρχαν ακόμη οι περίπου 110.000 άνδρες της 32ης Στρατιάς του Ιαπωνικού Στρατού, υπό τις διαταγές του αντιστράτηγου Ουσιτζίμα Μιτσούρου.

Στις 26 Μαρτίου 1945, οι Αμερικανοί κατέλαβαν τις νησίδες Κεράμα, 15 ναυτικά μίλια δυτικά της Οκινάβα και πέντε ημέρες αργότερα έγινε απόβαση στο μικρό νησί Κέισε-Τζίμα, απ’ όπου το αμερικάνικο πυροβολικό μπορούσε να πλήξει την Οκινάβα.

Η απόβαση των αμερικανών στρατιωτών

Την 1η Απριλίου, περίπου 60.000 αμερικανοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στο κεντρικό τμήμα της δυτικής ακτής της Οκινάβα, κατέλαβαν δύο γειτονικά αεροδρόμια και προχώρησαν προς τη στενή λωρίδα εδάφους που συνδέει τα δύο τμήματα του νησιού, για να το διχοτομήσουν.

Στις 5 Απριλίου, στο Τόκιο παραιτήθηκε η κυβέρνηση Κόισο και την ίδια μέρα η Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε ν’ ανανεώσει τη συνθήκη μη επιθέσεως με την Ιαπωνία, που είχε υπογράψει στις 13 Απριλίου 1941 και τη βοήθησε να επικεντρωθεί στο ευρωπαϊκό θέατρο των επιχειρήσεων και στην αντιμετώπιση της Ναζιστικής Γερμανίας.

Αντεπίθεση με επιδρομές καμικάζι

Η πρώτη μεγάλη αντεπίθεση των Ιαπώνων στην Οκινάβα άρχισε στις 6 Απριλίου, με επιδρομές καμικάζι και τη συμμετοχή του «Γιαμάτο», του μεγαλύτερου θωρηκτού στον κόσμο, που εστάλη εκεί σε αποστολή αυτοκτονίας κυριολεκτικά, αφού είχε καύσιμα μόνο για την έξοδό του —όχι και για την επιστροφή στη βάση του— και όχι αρκετή αεροπορική κάλυψη.

Οι Ιάπωνες υπολόγιζαν ότι το θηριώδες πλοίο τους θα αποτελείωνε τον συμμαχικό στόλο στην περιοχή, αφού θα τον είχαν προηγουμένως εξασθενήσει οι αποστολές αυτοκτονίας των καμικάζι και των μπάκα (ανεμόπτερο φορτωμένο με εκρηκτικά και καθοδηγούμενο από πιλότο). Αντί γι’ αυτό, όμως, το «Γιαμάτο» δέχθηκε αλλεπάλληλα πλήγματα από βόμβες και τορπίλες και βυθίστηκε αύτανδρο (2.300 άνδρες) στις 7 Απριλίου.

Βαριές απώλειες και από τις δύο πλευρές

Ύστερα από μάχες σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, που κράτησαν 80 ημέρες, η ιαπωνική αντίσταση κάμφθηκε και το νησί έπεσε στα χέρια των Συμμάχων στις 22 Ιουνίου 1945, με μεγάλο ανθρώπινο κόστος. Οι Αμερικανοί κατέγραψαν βαριές απώλειες, με τους νεκρούς να ανέρχονται στις 13.000 περίπου και τους τραυματίες να ξεπερνούν τις 40.000.

Οι περίπου 110.000 άνδρες της ιαπωνικής φρουράς αποδεκατίστηκαν και μόνο 4.000 μαχητές παραδόθηκαν. Όλοι οι στρατηγοί, με επικεφαλής τον Ουσιτζίμα Μιτσούρου, προκειμένου να μην παραδοθούν, έκαναν χαρακίρι με τον παραδοσιακό τελετουργικό τρόπο. Ο άμαχος πληθυσμός της Οκινάβα υπέστη κι αυτός τρομερές απώλειες, καθώς επιβίωσαν μόνο τα δύο τρίτα από τους περίπου 450.000 κατοίκους του νησιού.

Μετά το Ιβοζίμα και την Οκινάβα μόνο ένα στενό κομμάτι θάλασσας χώριζε τους Αμερικανούς από την Ιαπωνία. Οι Ιάπωνες θα εξακολουθήσουν να ανθίστανται σθεναρά και μόνο η ρίψη των ατομικών βομβών στην Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945) θα κάμψει την αντίστασή τους και θα σημάνει το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και στον Ειρηνικό.

Παραμένουν οι αμερικανικές βάσεις

Η Οκινάβα παρέμεινε υπό αμερικανική διοίκηση έως το 1972, οπότε επιστράφηκε στην Ιαπωνία. Στο νησί οι Αμερικανοί διατηρούν μέχρι σήμερα 32 βάσεις και στρατιωτικό προσωπικό 26.000 ανδρών.