Η Μάχη της Πλίσκας

Στις αρχές του 9ου αιώνα οι Βούλγαροι απειλούσαν ευθέως τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία με χαγάνο (αρχηγό) τον Κρούμο, έναν ικανό πολεμιστή με δίψα για κατακτήσεις, αλλά και οργανωτικές ικανότητες. Το 809 κατέλαβαν αιφνιδιαστικά τη Σερδική (σημερινή Σόφια), κατέστρεψαν το φρούριο κι έσφαξαν τη φρουρά του. Στη συνέχεια λεηλάτησαν την ευρύτερη περιοχή και προέβησαν σε βιαιότητες εις βάρος του τοπικού πληθυσμού.

Η Σερδική ήταν σπουδαίο στρατιωτικό και οικονομικό κέντρο και η άλωσή της από τους Βουλγάρους είχε δυσμενείς επιπτώσεις για την οικονομία και τις επικοινωνίες της αυτοκρατορίας. Το Βυζάντιο επομένως δεν θα μπορούσε να δεχτεί χωρίς αντίδραση την απώλεια μιας τόσο σημαντικής περιοχής.

Ο Νικηφόρος Α’ ήταν ένας μορφωμένος, δραστήριος και ικανός αξιωματούχος του Βυζαντίου, που ανήλθε στο θρόνο της αυτοκρατορίας το 802, ύστερα από αυλική συνωμοσία που ανέτρεψε την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία. Αφού προετοίμασε ένα αξιόμαχο στράτευμα, οργάνωσε εκστρατεία εναντίον του Κρούμου την άνοιξη του 811. Μαζί του πήρε τον γιο του Σταυράκιο και τον γαμπρό του Μιχαήλ Ραγκαβέ, οι οποίοι τον διαδέχθηκαν στο θρόνο. Ο Νικηφόρος νίκησε σε επανειλημμένες αναμετρήσεις τον Κρούμο, με αποκορύφωμα την κατάληψη της Πλίσκας, της τότε πρωτεύουσας των Βουλγάρων, που βρίσκεται στη σημερινή βορειοανατολική Βουλγαρία.

Ο Κρούμος ζητούσε απεγνωσμένα τη σύναψη συνθήκης ειρήνης, αλλά δεν εισακούστηκε από τον αυτοκράτορα, καθώς η τελική νίκη των Βυζαντινών ήταν βέβαιη και η συντριβή των Βουλγάρων αναπόφευκτη. Όμως σε μία απεγνωσμένη κίνησή του ο Κρούμος κατόρθωσε να αιφνιδιάσει τους Βυζαντινούς, που επέστρεφαν άτακτα από την Πλίσκα.

Στην αποφασιστική μάχη της 26ης Ιουλίου 811, τους επέφερε καίρια πλήγματα και τους έτρεψε σε φυγή με μεγάλες απώλειες. Ο Νικηφόρος φονεύθηκε, ο δε γιος του Σταυράκιος τραυματίστηκε σοβαρά. Ο Κρούμος αναγνώρισε το πτώμα του αυτοκράτορα και αφού του απέκοψε το κεφάλι, το επαργύρωσε και το χρησιμοποίησε ως κύπελλο για τις ευωχίες του.

Από το επόμενο έτος, ο Κρούμος άρχισε να προελαύνει προς την Κωνσταντινούπολη, αφού προηγουμένως κατέλαβε περιοχές της βόρειας Θράκης, των παραλίων του Ευξείνου Πόντου και τη Μεσημβρία. Όμως, ο ξαφνικός θάνατός του τον Απρίλιο του 814 ανέκοψε τις βλέψεις των Βουλγάρων για την κατάληψη της Βασιλεύουσας.