Άγιος Μόδεστος

Πατριάρχης Ιεροσολύμων (632-634) και άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Δεκεμβρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Μόδεστος.

Ο Μόδεστος ως επίτροπος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ζαχαρία (609-632), που είχε συλληφθεί αιχμάλωτος από τους Πέρσες, αναστήλωσε και ανακαίνισε όλα τα ιερά προσκυνήματα των Αγίων Τόπων, τα οποία είχαν καταστραφεί από την επιδρομή των Περσών το 614.

Aπολυτίκιο

Oσίως τoν βίον σου διαπεράσας σοφέ, ποδήρει κεκόσμησαι ιερωσύνης φαιδρώ, ιερόαθλε Μόδεστε, όθεν και εναθλήσας προθυμότατα πάτερ, νυν εν αγαλλιάσε τω Χριστώ συναγάλλη, πρεσβεύων υπὲρ πάντων ημών των ευφημούντων σε.

Λαογραφία

Ο Άγιος Μόδεστος θεωρείται προστάτης των ζώων και των κτηνοτρόφων. Στο ευχολόγιο υπάρχει μάλιστα και ειδική ευχή «εις κτήνη», που κατά την παράδοση θεωρείται έργο του αγίου.

Η ημέρα της εορτής αποτελούσε παραδοσιακή αργία, με προσφορές άρτων και κολλύβων στον ναό από τους γεωργούς, οι οποίοι με τον αγιασμό εκείνης της ημέρας ράντιζαν τα σπαρμένα χωράφια τους. Κόλλυβα του αγίου έριχναν στα χωράφια, για να εξασφαλίσουν τη γονιμότητα της γης, ενώ κόλλυβα και άρτο έδιναν και στα ζώα τους να φάνε, για να έχουν την προστασία του.

 Ο Άγιος Μόδεστος τιμάται ιδιαίτερα στη Μακεδονία και στη Θεσσαλία.

Στην Καλαμπάκα μάλιστα οι κτηνοτρόφοι μάζευαν τα ζώα τους έξω από τον ναό για να τα ραντίσει ο ιερέας με τον αγιασμό της ημέρας. 

Στη Λέσβο, όπως και σε άλλες περιοχές, πίστευαν ότι ο άγιος ήταν ο ίδιος γεωργός και κτηνοτρόφος και οι γεωργοί τιμούσαν τη μνήμη του παρασκευάζοντας και μοιράζοντας λουκουμάδες στους συγχωριανούς τους.

Στη Νάξο τον τιμούν ως τον πρώτο εξημερωτή των βοδιών. 

Στην Κρήτη, πάλι, φροντίζουν να μην κουράζουν τα ζώα τους την ημέρα της εορτής του αγίου, πιστεύοντας ότι, σε διαφορετική περίπτωση, ο άγιος θυμώνει και τιμωρεί τους άκαρδους ανθρώπους.

Οι λατρευτικές αυτές αντιλήψεις και πρακτικές συνδέονται  με τις νοοτροπίες εποχών κατά τις οποίες δεν υπήρχαντα μηχανικά μέσα παραγωγής και τα ζώα αποτελούσαν βασικούς