Λεονίντ Καντόροβιτς

Σοβιετικός μαθηματικός και οικονομολόγος, ρωσοεβραϊκής καταγωγής. Υπήρξε ο μοναδικός σοβιετικός οικονομολόγος που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Οικονομικών.

Ο Λεονίντ Βιτάλιεβιτς Καντόροβιτς γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 1912 (3 Ιανουαρίου με το Ιουλιανό Ημερολόγιο) στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο πατέρας Βιτάλι Καντόροβιτς εξασκούσε το επάγγελμα του ιατρού. Σε ηλικία 14 ετών γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ (όπως είχε μετονομαστεί η Αγία Πετρούπολη επί εποχής κομμουνισμού) και στα 18 του απέκτησε πτυχίο μαθηματικών. Το 1934, σε ηλικία 22 ετών, εξελέγη τακτικός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λένινγκραντ.

Το 1939 του ανατέθηκε από τη σοβιετική κυβέρνηση η βελτιστοποίηση της παραγωγής ενός κρατικού εργοστασίου κατασκευής κόντρα-πλακέ. Ο Καντόροβιτς εισήγαγε στην κρατικά σχεδιασμένη σοβιετική οικονομία, τον γραμμικό σχεδιασμό και την έννοια της αποτελεσματικότητας, επαναφέροντας μια μορφή κέρδους, Στόχος του ήταν η αναζήτηση του βέλτιστου σχεδιασμού. Ήταν η εποχή κατά την οποία μερικοί οικονομολόγοι (Πολάνι, Λάνγκε, Καντόροβιτς κ.ά.), έβλεπαν τα αδιέξοδα που προέκυπταν από το πρόβλημα του διοικητικού καθορισμού των τιμών, σε μια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία και προσπαθούσαν να προτείνουν λύσεις. Ο Καντόροβιτς ανέπτυξε τις θεωρίες του στα βιβλία Μαθηματικές μέθοδοι Οργάνωσης και σχεδιασμού και Βέλτιστες χρήσεις των οικονομικών πόρων. Για το έργο του τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν το 1949.

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ από τα ναζιστικά στρατεύματα (8 Σεπτεμβρίου 1941 - 27 Ιανουαρίου 1944), ο Καντόροβιτς ήταν υπεύθυνος ασφαλείας του επονομαζόμενου «Δρόμου της Ζωής», της μοναδικής διόδου διαφυγής των πολιορκουμένων μέσα από την παγωμένη λίμνη Λαντόγκα. Υπολόγισε τη βέλτιστη απόσταση που έπρεπε να διανύσουν τα αυτοκίνητα που μετέφεραν βοήθεια στους πολιορκημένους, λαμβανομένων υπόψη της πυκνότητας του πάγου και της θερμοκρασίας του αέρα. Ο ίδιος δεν δίστασε να κάνει πολλές φορές αυτή τη διαδρομή για να επαληθεύσει τις μετρήσεις του, διακινδυνεύοντας συχνά τη ζωή του, αφού ο «Δρόμος της Ζωής» ήταν απολύτως εκτεθειμένος στα πυρά των γερμανικών αεροπλάνων. Για τη συνεισφορά του κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Λένινγκραντ τιμήθηκε με πολλά βραβεία.

Το 1958 έγινε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ και το 1965 τιμήθηκε με το βραβείο Λένιν. Από το 1971 άρχισε να διδάσκει στο νεοσύστατο Ινστιτούτο Διαχείρισης της Εθνικής Οικονομίας, το οποίο είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία του σοβιετικού πρωθυπουργού Αλεξέι Κοσίγκιν (1904-1980) για να προετοιμάζει με ό,τι πιο σύγχρονο στις μεθόδους του μάνατζμεντ τους μελλοντικούς διευθυντές των κρατικών επιχειρήσεων. Η διεθνής καταξίωση για τον Καντόροβιτς ήλθε το1975, όταν μοιράστηκε το Νόμπελ Οικονομικών με τον ολλανδοαμερικανό οικονομολόγο Τζόλινγκ Κούπμανς (1910-1985) «για τη συμβολή τους στη θεωρία της βέλτιστης κατανομής των πόρων».

Ο Λεονίντ Καντόροβιτς πέθανε στη Μόσχα στις 7 Απριλίου 1986, σε ηλικία 74 ετών.