Μαρία Ιορδανίδου

Η Μαρία Ιορδανίδου υπήρξε μία από τις δημοφιλέστερες ελληνίδες πεζογράφους, παρότι το έργο της αγνοήθηκε από την κριτική της εποχής της. Πιο γνωστό είναι το μυθιστόρημά της «Λωξάντρα» (1963), το οποίο ευτύχησε στη μεταφορά του στη μικρή οθόνη το 1980. Αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής τηλεόρασης και συνέβαλε στη γνωριμία της συγγραφέως με το ευρύ αναγνωστικό κοινό.

Τα πρώτα χρόνια

Η Μαρία Κριεζή γεννήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1897 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν κόρη του Υδραίου μηχανικού του εμπορικού ναυτικού Νικολάου Κριεζή και της Πολίτισσας Ευφροσύνης Μάγκου. Από το 1901 έως το 1909 έζησε με τους γονείς της στην Αθήνα και μετά το χωρισμό τους επέστρεψε στη γενέτειρά της και γράφτηκε στο εκεί αμερικανικό κολέγιο. Το 1914 επισκέφτηκε συγγενείς της στο Βατούμ της Ρωσίας, όπου παρέμεινε αναγκαστικά έως το 1919, εξαιτίας της μεσολάβησης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Οκτωβριανής Επανάστασης. Κατάφερε να επιβιώσει παραδίδοντας μαθήματα αγγλικών, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα ρωσικών στο γυμνάσιο της πόλης.

Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως ιδιωτική υπάλληλος, αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στην Αλεξάνδρεια, όπου παντρεύτηκε τον κομμουνιστή διανοούμενο Ιορδάνη Ιορδανίδη κι εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Αιγύπτου. Το 1923 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου άρχισε να εργάζεται στην πρεσβεία της Σοβιετικής Ένωσης. Το 1931 θα χωρίσει με τον σύζυγό της, με τον οποίο είχε αποκτήσει δύο παιδιά. Ο Ιορδανίδης κατέφυγε στη Σοβιετική Ένωση, όπου εξαφανίστηκε κάτω από άγνωστες συνθήκες.

Η αφορμή για να αρχίσει να γράφει...

Η Μαρία Ιορδανίδου άρχισε να γράφει σε μεγάλη ηλικία. Αφορμή στάθηκε, όπως είχε πει, το ότι δεν βρήκε κάποιο βιβλίο που να απεικονίζει ικανοποιητικά τη ζωή της Κωνσταντινούπολης, όπως τη γνώρισε και τη βίωσε ή ίδια. Εξέδωσε τα μυθιστορήματα:

• «Λωξάντρα» (1963), όπου καταγράφει τον καθημερινό μικρόκοσμο της Κωνσταντινούπολης των αρχών του 20ού αιώνα.
• «Διακοπές στον Καύκασο» (1965), με το οποίο καλύπτει τα χρόνια που έζησε στη Ρωσία.
• «Σαν τα τρελλά πουλιά» (1978), που αναφέρεται στη ζωή της στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα του Μεσοπολέμου.
• «Στου κύκλου τα γυρίσματα» (1979), όπου αφηγείται τις περιπέτειές της στην Κατοχή, στον Εμφύλιο Πόλεμο και τα επόμενα χρόνια.
• «Η αυλή μας (1981), στο οποίο ξεναγεί τον αναγνώστη στη σύγχρονη Αθήνα της πολυκατοικίας και της απομόνωσης.

Τα βιβλία της Ιορδανίδου γνώρισαν μεγάλη εκδοτική επιτυχία. Σύμφωνα με την κριτική, «η αιτία πρέπει να αναζητηθεί στον οικείο καθημερινό μικρόκοσμο και στην αμεσότητα των εμπειριών που παρουσιάζουν, στο απλό και εύληπτο ύφος, στους ζωντανούς διαλόγους, στο ήπιο χιούμορ και στη νοσταλγική ενατένιση, με την οποία η αφήγηση απαλύνει τις δραματικές πλευρές της ζωής» (Άγγελος Αφρουδάκης).

Η τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος «Λωξάντρα»

Στην επιτυχία των βιβλίων της Μαρίας Ιορδανίδου συνέβαλε και η τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματός της «Λωξάντρα» από τον Γρηγόρη Γρηγορίου με πρωταγωνίστρια την Μπέτυ Βαλάση. Η σειρά προβαλλόταν από την ΕΡΤ κάθε Σάββατο, από τις 19 Ιανουαρίου έως τις 16 Αυγούστου 1980, και αποτέλεσε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής τηλεόρασης. Το σενάριο έγραψε ο ηθοποιός Χρήστος Δοξαράς και τη μουσική συνέθεσε η Ελένη Καραΐνδρου.

Στην τηλεόραση μεταφέρθηκε και το μυθιστόρημά της «Σαν τα τρελά πουλιά» από τον Φώτη Μεσθεναίο, με πρωταγωνίστρια τη Θέμιδα Μπαζάκα. Η σειρά προβαλλόταν στην ΕΤ1 κάθε Τρίτη, από τις 29 Δεκεμβρίου 1987 έως τις 22 Μαρτίου 1988.

Η Μαρία Ιορδανίδου πέθανε στις 6 Νοεμβρίου 1989 στην Αθήνα, σε ηλικία 92 ετών.