Γιόζεφ Μπόις

Γιόζεφ Μπόις (1921 – 1986)
Γιόζεφ Μπόις (1921 – 1986)

Ο Γιόζεφ Μπόις (Joseph Beuys) ήταν γερμανός εικαστικός, τα έργα του οποίου χαρακτηρίζονται από τη χρήση αντισυμβατικών υλικών και από μία έντονη τελετουργία στις δράσεις (performances) του. Και όπως κάθε καλλιτέχνης της πρωτοπορίας, το έργο του προκάλεσε και προκαλεί πολλές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις. Πάντως θεωρείται ως ο σημαντικότερος καλλιτέχνης που ανέδειξε η Γερμανία μεταπολεμικά.

Ο Γιόζεφ Μπόις γεννήθηκε στις 12 Μαΐου 1921 στο Κρέφελντ της Γερμανίας. Μεγάλωσε στη Γερμανία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και του Γ’ Ράιχ. Το νεανικό του ενδιαφέρον για τη φυσική ιστορία, τις αγροτικές παραδόσεις και τη μυθολογία άφησε τα ίχνη του στην οραματική και εξαιρετικά ποικίλη τέχνη του.

Μέλος εξαναγκαστικά της Χιτλερικής Νεολαίας, υπηρέτησε ως πολυβολητής στη «Λουφτβάφε» (τη γερμανική πολεμική αεροπορία) καθ’ όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1943 το αεροπλάνο του συνετρίβη στην παγωμένη Κριμαία και κάποιοι ντόπιοι Τάταροι που τον βρήκαν τον άλειψαν με λίπος και τον τύλιξαν με τσόχινο ύφασμα για ν’ αποκαταστήσουν τη θερμοκρασία του σώματός του. Το λίπος και η τσόχα θα γίνουν αργότερα σταθερά υλικά στα γλυπτά του.

Ο Γιόζεφ Μπόις στο «Πώς να εξηγεί κανείς τις εικόνες σ’ ένα νεκρό λαγό» (1965)Από το 1947 έως το 1951, ο Μπόις σπούδασε στην Κρατική Σχολή Καλών Τεχνών του Ντίσελντορφ και το 1961 διορίστηκε καθηγητής γλυπτικής στην ίδια σχολή. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 συνεργάστηκε με τη διεθνή καλλιτεχνική ομάδα «Fluxus» (Ρευστό), που συσπείρωνε ευρωπαίους και αμερικανούς εκπροσώπους της ακραίας καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου άρχισε να σκηνοθετεί δράσεις (performamces), εκδηλώσεις στις οποίες εκτελούσε πράξεις τελετουργικού χαρακτήρα. Για μία από τις πιο γνωστές του με τον τίτλο «Πώς να εξηγεί κανείς τις εικόνες σ’ ένα νεκρό λαγό» (1965), ο Μπόις κάλυψε το κεφάλι του με μέλι κι ένα χρυσό φύλλο, φόρεσε το ένα παπούτσι με σόλα και το άλλο με σίδερο και περπατούσε σε μια γκαλερί επί δύο ώρες, εξηγώντας ήσυχα τα της τέχνης σ’ ένα ψόφιο λαγό που κουβαλούσε. Η τέχνη του συγκρίθηκε από ορισμένους κριτικούς με αυτή των γερμανών εξπρεσιονιστών, η οποία συνδέει την καλλιτεχνική με την κοινωνική επανάσταση.

Το έργο του Γιόζεφ περιλαμβάνει εκτός από τις δράσεις («Κογιότ», 1974), γλυπτά («Τσόχινη γωνιά», 1964), ομιλίες, εγκαταστάσεις (installations) ή ασαμπλάζ (μορφή κολάζ) γιγάντιας κλίμακας («Λίπος», 1977), βιντεοτέχνη και σχέδια. Στο έργο του κυριαρχεί η βαθιά πίστη του στη δύναμη της ενόρασης και της έμπνευσης, που εκφράζεται με τον παραλληλισμό ανάμεσα στον καλλιτέχνη και τον σαμάνο, καθότι αμφότεροι προσδίδουν σε απλά υλικά τρομακτική και θεραπευτική δύναμη.

Από τη δεκαετία του 1960 έως τον θάνατό του, ασχολήθηκε ολοένα και πιο ενεργά και με την πολιτική, ως ιδρυτής της Οργάνωσης για την Άμεση Δημοκρατία το 1972 και ως στέλεχος του κόμματος των Πρασίνων αργότερα.

Ο Γιόζεφ Μπόις πέθανε στις 23 Ιανουαρίου 1986 στο Ντίσελντορφ της τότε Δυτικής Γερμανίας, σε ηλικία 55 ετών.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ