Σαμ Κουκ

Ο Σαμ Κουκ (Sam Cooke) ήταν αμερικανός τραγουδοποιός, μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στην ιστορία της δημοφιλούς μουσικής, που με τραγούδια, όπως τα «You Send Me», «Chain Gang» και «Sad Mood», καθόρισε τη σόουλ και την ποπ μουσική.

Μαζί με τον Ρέι Τσαρλς ήταν ένας από τους πιο επιδραστικούς αφροαμερικανούς τραγουδιστές, που αναδείχθηκαν τη δεκαετία του ‘50. Αν ο Ρέι Τσαρλς αντιπροσώπευε την ακατέργαστη σόουλ, ο Σαμ Κουκ συμβόλιζε τη γλυκιά σόουλ. Για τους πολλούς διάσημους θαυμαστές του - από τον Σμόκι Ρόμπινσον και τον Μάικλ Τζάκσον έως τον Τζέιμς Τέιλορ - ήταν ένας μουσικός ασυναγώνιστου μεγέθους.

Ο Σαμ Κουκ γεννήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 1931 στο Κλαρκσντέιλ της πολιτείας Μισισιπή των ΗΠΑ και μεγάλωσε στο Σικάγο. Γιος πάστορα μεγάλωσε μέσα σε θρησκευτικό περιβάλλον και από μικρός ασχολήθηκε με τη μουσική.

Η καριέρα του εξελίχθηκε σε δύο ξεχωριστές περιόδους. Ως μέλος των «Soul Stirrers», ενός σημαντικού γκόσπελ συγκροτήματος της δεκαετίας του ‘50, προκάλεσε το θαυμασμό της μουσικής κοινότητας με την κρυστάλλινη και βελούδινη φωνή του. Τα τραγούδια «Nearer to Thee» (1955), «Touch the Hem of His Garment» (1956) και «Jesus, Wash Away My Troubles» (1956) ήταν σημαντικές επιτυχίες της γκόσπελ μουσικής και, σύμφωνα με την Αρίθα Φράνκλιν, «τέλεια σμιλεμένα διαμάντια».

Η απόφαση του Κουκ να στραφεί στην ποπ το 1957 είχε τεράστιες επιπτώσεις στην αφροαμερικανική μουσική κοινότητα. Ήταν ταμπού για αρκετό διάστημα μια τέτοια κίνηση, αλλά ο Κουκ την τόλμησε. Προβλήθηκε ως ρομαντικός τραγουδιστής στο στιλ του Νατ Κινγκ Κόουλ, γράφοντας πολλά από τα καλύτερα τραγούδια του, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης επιτυχίας του «You Send Me», η οποία έφτασε στο No 1 των τσαρτ το 1957 και τον καθιέρωσε ως σούπερ σταρ.

Ενώ άλλοι καλλιτέχνες του ριθμ εντ μπλουζ τόνιζαν μία ενστικτώδη σεξουαλικότητα, ο Κουκ διατήρησε μια πνευματικότητα, ακόμη και στα ερωτικά του τραγούδια. Όταν τραγούδησε χορευτικά τραγούδια – «Twistin’ the Night Away» (1962), «Shake» (1965) – το έκανε με ένα ντελικάτο τρόπο, άγνωστο μέχρι τότε στη ροκ μουσική. Ο Κουκ διακρίθηκε επίσης ως επιχειρηματίας, με δικές του εταιρείες εκδόσεων, ηχογραφήσεων και μάνατζμεντ. Έσπασε τα στεγανά παίζοντας σε νυχτερινά κέντρα, όπως το «Copacabana» στη Νέα Υόρκη, που στο παρελθόν ήταν απαγορευμένος τόπος για τους αφροαμερικανούς.

Η επιτυχημένη του διαδρομή στη μουσική κόπηκε απότομα στα 33 του χρόνια. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 11ης Δεκεμβρίου 1964, έπεσε νεκρός από τον πυροβολισμό της διευθύντριας του ξενοδοχείου «Χασιέντα» του Λος Άντζελες. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα και σήμερα τι συνέβη στο γραφείο της Μπέρθα Φράνκλιν εκείνο το μοιραίο βράδυ.

Ο Κουκ βρισκόταν νωρίτερα σ’ ένα μπαρ του Λος Άντζελες όπου συνάντησε μία γυναίκα ονόματι Ελίζα Μπόγιερ. Οι δυο τους συνέχισαν τη διασκέδασή τους στο δωμάτιο του Κουκ στο ξενοδοχείο. Κάποια στιγμή καυγάδισαν και ο Κουκ ημίγυμνος και σε έξαλλη κατάσταση μπήκε στο γραφείο της διευθύντριας αναζητώντας την Μπόγιερ. Η Φράνκλιν στην απολογία της ισχυρίστηκε ότι σκότωσε τον Κουκ ευρισκόμενη σε άμυνα και το δικαστήριο τη δικαίωσε.

Ο αδόκητος θάνατος του Σαμ Κουκ γιγάντωσε τη φήμη του. Το τραγούδι του «A Change Is Gonna Come», που κυκλοφόρησε τη χρονιά του θανάτου του, παραμένει μία από τις πιο χαρακτηριστικές δημιουργίες του, ένας ύμνος ελπίδας και απεριόριστης αισιοδοξίας που εκφράζει την ιδιοφυΐα της ποίησής του και τη γλυκύτητα της ψυχής του.

Ο Σαμ Κουκ εντάχθηκε στο «Πάνθεον του Ροκ εν Ρολ» («Rock and Roll Hall of Fame») το 1986 και το 1999 τιμήθηκε με Γκράμι για την προφορά του στη μουσική.