Γίρι Μένζελ

Γίρι Μένζελ (1938 – 2020)
Γίρι Μένζελ (1938 – 2020)

O τσέχος σκηνοθέτης Γίρι Μένζελ (Jiří Menzel) ήταν ένας από τους πρωτεργάτες του νέου κύματος του τσεχοσλοβάκικου κινηματογράφου τη δεκαετία του ‘60 κι έγινε γνωστός στη Δύση από την πρώτη κιόλας ταινία του, «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν», που κέρδισε το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1968.

Ο Γίρι Μένζελ γεννήθηκε στην Πράγα στις 23 Φεβρουαρίου 1938 και ήταν γιος του συγγραφέα παιδικών βιβλίων Γιόζεφ Μένζελ. Σπούδασε στη Σχολή Κινηματογράφου της Πράγας (FAMU) και από την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία «Ο άνθρωπος που έβλεπε τα τρένα να περνούν» («Ostře sledované vlaky», 1966) εμφανίστηκε ως ένας εξαιρετικός, ειρωνικός, καυστικός και ποιητικός σκηνοθέτης. Πρόκειται για ένα ερωτικό χρονικό ενός νεαρού σιδηροδρομικού που βλέπει τη ζωή να φεύγει «σαν τρένο», στο οποίο δεν μπορεί να επιβιβαστεί ο ίδιος. Είναι βασισμένη σε μυθιστόρημα του συμπατριώτη του συγγραφέα Μπόχουμιλ Χράμπαλ, έργα του οποίου ενέπνευσαν κι άλλες ταινίες του Μέντσελ, όπως το «Υπηρέτησα τον βασιλιά της Αγγλίας» το 2006.

Στη συνέχεια γύρισε την ταινία «Ένα καπρίτσιο το καλοκαίρι» (1968), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Βλάντισλαβ Βάντσουρα και ακολούθησε η ταινία «Παγιδευμένοι Κορυδαλλοί» («Skrivanci na Niti»), η οποία γυρίστηκε το 1969, αλλά απαγορεύτηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς της πατρίδας του. Πρωτοπροβλήθηκε μόλις το 1990 στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και μοιράστηκε το πρώτο βραβείο («Χρυσή Άρκτο») με την ταινία «Μουσικό Κουτί» του Κώστα Γαβρά.

Σε αντίθεση με άλλους σκηνοθέτες που κατέφυγαν στη Δύση (Μίλος Φόρμαν, Γιάνος Καντάρ, Ιβάν Πάσερ), μετά την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία και την κατάπνιξη της «Άνοιξης της Πράγας» (1968), ο Γίρι Μένζελ παρέμεινε στη χώρα του και συνέχισε να κάνει ταινίες με αρκετούς συμβιβασμούς («Μοναξιά στο δάσος», «Αυτοί οι θαυμάσιοι άνθρωποι με τις μανιβέλες τους», «Αποκόμματα») και να σκηνοθετεί στο θέατρο. Παράλληλα, έπαιξε ως ηθοποιός σε πολλές ταινίες, όπως «Το παιχνίδι του μήλου» (1977) της Βέρας Χιτίλοβα, που ανήκε και αυτή στο νέο κύμα του τσεχοσλοβάκικου κινηματογράφου.

Το 1985 ο Μένζελ επανήλθε στο προσκήνιο με την ταινία «Το γλυκό μου μικρό χωριό» («Vesničko má středisková»), η οποία ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Ο Γίρι Μένζελ πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου 2020, στην Πράγα, σε ηλικία 82 ετών. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ