Ευγένιος Ευγενίδης

Ο εφοπλιστής Ευγένιος Ευγενίδης είναι ευρύτερα γνωστός για το φιλανθρωπικό του έργο και ιδιαίτερα για το Ευγενίδειο Ίδρυμα που ίδρυσε με κληροδότημά του στην Αθήνα, με σκοπό την προαγωγή της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Ο Ευγένιος Ευγενίδης γεννήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1882 στο Διδυμότειχο (Ντιμετόκα στα τουρκικά), που τότε υπαγόταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Γιός του Αγάπιου Ευγενίδη, ανωτάτου δικαστικού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Χαρίκλειας Αφεντάκη, φοίτησε στην περίφημη Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης και αρκετά νωρίς ασχολήθηκε με το εμπόριο και την ναυτιλία.

Το επιχειρηματικό του δαιμόνιο αναδείχθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε ηλικία 24 ετών έγινε διευθυντής του οίκου πρακτορεύσεων «Ρέπεν» της Κωνσταντινούπολης και κατόπιν μέτοχός του. Υπήρξε από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σκανδιναβικής ξυλείας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και ανέλαβε την πρακτόρευση της ναυτιλιακής εταιρείας Svenska Orient Linien και, μέσω αυτής, τις ατμοπλοϊκές γραμμές της Πολωνίας στη Μεσόγειο.

To 1923, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, μετέφερε τις επιχειρήσεις του στον Πειραιά. Ίδρυσε το «Σκανδιναυικόν Πρακτορείον Εγγύς Ανατολής» και ανέλαβε τη γενική πρακτόρευση της Svenska Orient Linien, ενώ διετέλεσε επίτιμος γενικός πρόξενος της Φινλανδίας στην Αθήνα.

Μετά την έναρξη του ΒΠαγκοσμίου Πολέμου, μετέφερε τις επιχειρήσεις του στην Αίγυπτο και στην συνέχεια στο Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής. Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής, όπου κατέστρωσε την μεταπολεμική του επιχειρηματική εξόρμηση. Ίδρυσε στην Γένοβα τη μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία Home Lines για την εξυπηρέτηση των υπερωκεάνιων γραμμών και από το 1947 εγκαταστάθηκε στο Βεβέ της Ελβετίας, όπου διηύθυνε τις ανά τον κόσμο επιχειρήσεις του.

Μετά τον πόλεμο, τα πλοία της Home Lines κατείχαν την τρίτη θέση από την άποψη κίνησης επιβατών στις γραμμές του Βόρειου Ατλαντικού. Ο Ευγενίδης οργάνωσε επίσης με τη συνεργασία γερμανικών εταιρειών τη γραμμή Ευρώπης - Νοτίου Αφρικής, παρά τις αντιδράσεις των Άγγλων εφοπλιστών. Το 1949, οργάνωσε τη γραμμή της Βόρειας Αφρικής και το 1953, την υπερωκεάνιο σύνδεση της Ελλάδας με τη Βόρειο Αμερική καθώς και την τακτική εμπορική γραμμή για τη Νότιο Αμερική.

Ένα από τα πολυάριθμα κοινωφελή έργα του ήταν η δωρεά ύψους 1 δισεκατομμυρίου δραχμών για την αποκατάσταση των πληγέντων από τους τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953 στα νησιά του Ιονίου και η αποστολή στη Ζάκυνθο ενός πλήρως εφοδιασμένου νοσοκομείου και λυόμενων οικημάτων.

Ο Ευγένιος Ευγενίδης πέθανε στο Βεβέ της Ελβετίας στις 23 Απριλίου 1954, από ανακοπή καρδιάς, σε ηλικία 71 ετών.

Εκτός από τις πολλές δωρεές του για κοινωφελείς σκοπούς, υπήρξε ο δημιουργός του Ευγενιδείου Ιδρύματος στην Αθήνα, το οποίο ιδρύθηκε το 1956 με κληροδότημά του για την «προαγωγή τής τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης». Το ίδρυμα με έδρα την Λεωφόρο Συγγρού στο Φάληρο, είναι περισσότερο γνωστό για το Πλανητάριό του, το μοναδικό στην χώρα μας και από τα κορυφαία παγκοσμίως.

Την μεγάλη περιουσία του Ευγένιου Ευγενίδη διαχειρίστηκε μετά τον θάνατό του η αδελφή του Μαριάνθη Σίμου (1895-1981), καθότι ο Ευγενίδης ήταν ανύπαντρος και δεν άφησε απογόνους, και στην συνέχεια ο Νικόλαος Βερνίκος - Ευγενίδης (1920-2000), ο οποίος από νεαράς ηλικίας εργαζόταν στις επιχειρήσεις Ευγενίδη.