Βάσω Μανωλίδου

Κορυφαία ελληνίδα ηθοποιός, που υπηρέτησε το θέατρο για μισό αιώνα. Κατά τον Δημήτρη Χορν, η Βάσω Μανωλίδου υπήρξε η μεγαλύτερη ηθοποιός που πέρασε από το ελληνικό θέατρο. Σύμφωνα με τον θεατρικό κριτικό Κώστα Γεωργουσόπουλο η Βάσω Μανωλίδου ήταν «ηθοποιός μεγίστης ευαισθησίας, σπάνιου γούστου, θηριώδους τεχνικής, προικισμένη με πλαστικότητα, αμεσότητα αλλά και πειθαρχία, έπαιζε με άνεση αφοπλιστική ρόλους κάθε υφής και σχολής με μια ευκολία στην εκτέλεση που δεν πρόδιδε τον μεγάλο μόχθο επωάσεως».

Η Βάσω Μανωλίδου γεννήθηκε στην Αθήνα (στην οδό Μνησικλέους της Πλάκας) τον Αύγουστο του 1912. Ο αυστηρών αρχών πατέρας της ήταν εμπορικός αντιπρόσωπος με καταγωγή από την Μακεδονία, ενώ η μητέρα της καταγόταν από την Κρήτη. Στο διπλανό σπίτι κατοικούσε η οικογένεια της εξαδέλφης της Μαίρης Αρώνη, επίσης μια σπουδαία ηθοποιός.

Από μικρή έστηνε θεατρικές παραστάσεις με την εξαδέλφη της πότε στην ταράτσα του σπιτιού της και πότε σε οικογενειακές συνάξεις. Ο πατέρας της ήταν αυτός που της άνοιξε τελικά τον δρόμο προς την υποκριτική. Έδωσε εξετάσεις στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου απαγγέλοντας το ποίημα του Λάμπρου Πορφύρα «Lacrimae Rerum» και στίχους από την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη. Μέλη της κριτικής επιτροπής ήταν μεταξύ άλλων ο Φώτος Πολίτης, ο Αιμίλιος Βεάκης, ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ο Σπύρος Μελάς και ο Παύλος Νιρβάνας. Η Βάσω Μανωλίδου πέρασε πανηγυρικά στην σχολή και ολοκλήρωσε τις σπουδές της με άριστα το 1932, μαζί με τον Θάνο Κωτσόπουλο.

Αμέσως μετά την αποφοίτησή της προσελήφθη στον θίασο του Εθνικού Θεάτρου, στον οποίο παρέμεινε με διακοπές έως το 1981. Πρωτοπαρουσιάστηκε στη σκηνή στις 15 Απριλίου 1932, παίζοντας ένα μικρό ρόλο (Ανθούλα) στην κωμωδία του Δημήτρη Βυζάντιου «Βαβυλωνία», παράσταση που σκηνοθέτησε ο Φώτος Πολίτης. Με το ρόλο της Νερίτσας, στον «Εμπορο της Βενετίας» του Σέξπιρ, πραγματοποίησε το επίσημο θεατρικό της ντεμπούτο, στο Εθνικό, στις 5 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς, ερμηνεύοντας τον ρόλο της Νερίτσας στον «Έμπορο της Βενετίας» του Σέξπιρ, σε σκηνοθεσία Φώτου Πολίτη. Είχε αντικαταστήσει μια ανερχόμενη σταρ της εποχής, την 23χρονη Μαίρη Σαγιάνου, η οποία πέθανε ξαφνικά από τυφοειδή πυρετό.

Η Βάσω Μανωλίδου έπαιξε δίπλα σε σπουδαίους ηθοποιούς (Αιμίλιος Βεάκης, Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Κατερίνα, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κυβέλη, Μαίρη Αρώνη, Θάνος Κωτσόπουλος, Μάνος Κατράκης, Νίκος Δενδραμής, Γιώργος Παππάς, Δημήτρης Χορν κ.α) και συνεργάστηκε με σημαντικούς σκηνοθέτες που πέρασαν από το Εθνικό (Φώτος Πολίτης, Δημήτρης Ροντήρης, Τάκης Μουζενίδης, Αλέξης Σολομός, Κωστής Μιχαηλίδης, Αλέξης Μινωτής και Μιχάλης Κακογιάννης).

Πρωταγωνίστησε σε δεκάδες ελληνικά έργα («Ερωφίλη», «Θυσία τού Αβραάμ», «Φιντανάκι», «Πειρασμός», «Φοιτηταί», «Αρραβωνιάσματα») και διέπρεψε σε πολλούς ρόλους του Σέξπιρ (Οφηλία, Ιουλιέτα, Βιόλα, Μιράντα, Κορντέλια κ.ά.), του Γκέτε (Μαργαρίτα), του Σίλερ (Μαρία Στιούαρτ, Λουίζα Μίλερ), του Ίψεν (Νόρα, Μπόρκμαν), του Μπέρναρντ Σο (Αγία Ιωάννα), διατρέχοντας όλη την κλίμακα του κλασικού και του νεοκλασικού θεάτρου (Μολιέρος, Γκολντόνι, Τολστόι, Ουγκό, Οστρόφσκι, Μισέ, Τσέχοφ, Ο’ Νιλ, Τένεσι Ουίλιαμς).

Η τελευταία της εμφάνιση στο θέατρο έγινε το 1980 (18 Απριλίου-4 Μαΐου), στο έργο του Σάμουελ Μπέκετ «Ευτυχισμένες Μέρες», παράσταση που σκηνοθέτησε ο Αλέξης Μινωτής. Ερμήνευσε συγκλονιστικά, όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα της εποχής, τον ρόλο του Ουίνι δίπλα στον Μηνά Χατζησάββα (Ουίλι).

Στον κινηματογράφο είχε μικρή παρουσία.Έπαιξε στην κωμωδία του Δημήτρη Γαζιάδη « Έξω φτώχεια» (1931) και το ερωτικό δράμα του Τζιάνι Βερνούτσιο «Το σταυροδρόμι του πεπρωμένου» (1953).

Η Βάσω Μανωλίδου πέθανε τις 11 Αυγούστου 2004. Ήταν παντρεμένη με τον καλλιτεχνικό ιμπρεσάριο Θεόδωρο Κρίτα (1914-2002) με τον οποίο είχε αποκτήσει μια κόρη, την συγγραφέα και επιχειρηματία Αλίνα Κρίτα.