Τούμας Τράνστρεμερ

Σουηδός ποιητής, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2011. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους σκανδιναβούς ποιητές με διεθνή απήχηση.

Ο Τούμας Τράνστρεμερ (Tomas Tranströmer) γεννήθηκε στις 15 Απριλίου του 1931 στη Στοκχόλμη. Ήταν το μοναχοπαίδι ενός δημοσιογράφου και μιας δασκάλας. Τον πατέρα ούτε καν τον θυμόταν, αφού βρισκόταν σε ηλικία μόλις 2-3 ετών όταν τον εγκατέλειψε. Μεγάλωσε με τον παππού και τη γιαγιά του από τη μεριά της μητέρας του. Τα παιδικά του χρόνια είναι σφραγισμένα με τη μορφή της μάνας του και λόγω έλλειψης της παρουσίας του πατέρα αναγκάστηκε να ωριμάσει νωρίς. «Δεν ήμουν και πολύ παιδί τον καιρό εκείνο. Νομίζω ότι τώρα είμαι πιο παιδί από τότε», είχε εξομολογηθεί πολύ αργότερα.

Σπούδασε ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και για πολλά χρόνια εργάστηκε σε φυλακές ανηλίκων και κέντρα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά. Η πρώτη του ποιητική συλλογή, «17 Ποιήματα» («17 Dikter») εκδόθηκε το 1954, ενώ φοιτούσε ακόμα στο πανεπιστήμιο. Τον Οκτώβριο του 2011 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας «διότι μέσω πυκνών και διαυγών εικόνων μάς προσφέρει μία ανανεωμένη πρόσβαση στην πραγματικότητα», σύμφωνα με την ανακοίνωση της Σουηδικής Ακαδημίας.

Το 1990 ένα εγκεφαλικό επεισόδιο του προκάλεσε μερική σωματική παράλυση και απώλεια της ομιλίας. Μπορούσε, όμως, να σκέφτεται, να γράφει ποίηση και να παίζει πιάνο, έστω και με το ένα χέρι, να επικοινωνεί με τους ανθρώπους με τη βοήθεια της γυναίκας του. Το πρώτο έργο που δημοσίευσε μετά το εγκεφαλικό, έξι χρόνια αργότερα, ήταν η συλλογή υπό τον τίτλο «Πένθιμη Γόνδολα», η οποία πούλησε 30.000 αντίτυπα, αριθμός πολύ σημαντικός για τον χώρο της ποίησης.

Ο Τράνστρεμερ είναι ποιητής που, ενώ ανήκει στον ευρύτερο χώρο του μοντερνισμού, συγχρόνως τον υπερβαίνει. Ξεχωρίζει, επίσης, ως δεξιοτέχνης δύσκολων ποιητικών μορφών, όπως η σαπφική στροφή και το χαϊκού. Η ποίησή του, που έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από πενήντα γλώσσες, έχει επηρεάσει διαφορετικές γενιές ποιητών σε όλο τον κόσμο.

Ο Τούμας Τράνστρεμερ πέθανε στις 26 Μαρτίου 2015, στα 83 του χρόνια.