Απόλλων και Υάκινθος

Όπερα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, βασισμένη σ' ένα αρχαιοελληνικό μύθο. «Λατινική κωμωδία» τη χαρακτήρισε ο ίδιος και είναι η πρώτη του ολοκληρωμένη απόπειρα στο μουσικό αυτό είδος. Το έργο φέρει τον αριθμό 38 στον κατάλογο Κέχελ.

Το 1767 ήταν μία σημαντική χρονιά για τον Μότσαρτ. Άρχιζε να ωριμάζει συνθετικά, παρότι ήταν μόλις 11 χρονών. Είχαν προηγηθεί μαθήματα αντίστιξης και αρμονίας με τον περίφημο δάσκαλο Μαρτίνι, που άνοιξαν νέους ορίζοντες στη ζωή του μικρού μουσικού, γιατί -όπως ο ίδιος είχε πει- η «απέραντη ομορφιά και οι δυνατότητες της τεχνικής της αντίστιξης σου επιτρέπουν να εκφράσεις τα συναισθήματα που πλημμυρίζουν το είναι σου».

Στις 13 Μαΐου 1767 ο ενδεκάχρονος Μότσαρτ παρουσίασε στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου του Ζάλτσμπουργκ την πρώτη του όπερα, με τίτλο Απόλλων και Υάκινθος Το θέμα της όπερας είναι βασισμένο σ’ έναν αρχαίο ελληνικό μύθο, όπως αυτός παρουσιάστηκε από τον λατίνο ποιητή Οβίδιο στο αριστούργημά του Μεταμορφώσεις.

Σύμφωνα με το μύθο, ο Υάκινθος, πρίγκηπας της Σπάρτης, πέθανε χτυπημένος στο κεφάλι από ένα δίσκο που εκσφενδόνισε εναντίον του ο θεός Απόλλων, που ήταν ερωτευμένος μαζί του. Σύμφωνα με ένα άλλο μύθο, τον δίσκο εκσφενδόνισε ο θεός των ανέμων, Ζέφυρος, ο οποίος ζήλευε τη σχέση του ωραίου νεαρού με το Θεό Απόλλωνα. Μετά το θάνατό του, ο Απόλλωνας μεταμόρφωσε τον αδικοχαμένο Υάκινθο σε άνθος, χρησιμοποιώντας το χυμένο αίμα του.

Είναι προφανές ότι ο μύθος αναφέρεται σ' ένα ομοφυλοφιλικό τρίο και αν παρουσιαζόταν ως είχε επί σκηνής θα προκαλούσε μέγα σκάνδαλο, εκτός του ότι έπρεπε να προστατευτεί ο ανήλικος συνθέτης του έργου. Έτσι, ο ιερωμένος Ρουφίνους Βιντλ, που ανέλαβε να γράψει το λιμπρέτο (στα λατινικά), παρουσίασε ένα πιο ορθόδοξο ερωτικό τρίγωνο, αποτελούμενο από τη Μελία, την αδελφή του Υάκινθου, και τους δύο ερωτοχτυπημένους θεούς, τον Απόλλωνα και τον Ζέφυρο. Ο Υάκινθος παραμένει τελικά το θύμα της ιστορίας.

Ρόλοι

• Οίβαλος, βασιλιάς της Σπάρτης (τενόρος)
• Μελία, κόρη του Οίβαλου (σοπράνο)
• Υάκινθος, γιος του Οίβαλου (σοπράνο)
• Απόλλων (άλτο)
• Ζέφυρος, φίλος του Υάκινθου (σοπράνο)
• Πρωθιερέας του Απόλλωνα (μπάσος)
• Ιερέας του Απόλλωνα (μπάσος)