Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες είναι το κορυφαίο αθλητικό ραντεβού των χειμερινών σπορ, που διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1924 υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ).

Η ιδέα για τη διοργάνωσή τους ανήκε στον σουηδό στρατηγό και σπόρτσμαν Βίκτορ Γκούσταβ Μπαλκ (1844-1928), εμπνευστή των Βορείων ή Σκανδιναβικών Αγώνων (Nordic Games), που διεξήχθησαν από το 1901 έως το 1926, με έμφαση στα χειμερινά σπορ. Ο Μπαλκ έπεισε τον φίλο του ιδρυτή της ΔΟΕ βαρώνο Πιερ Ντε Κουμπερτέν να συμπεριλάβει χειμερινά αγωνίσματα στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Έτσι, στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908 έκανε την εμφάνισή του το άθλημα των παγοδρομιών.

Τρία χρόνια αργότερα, η ΔΟΕ πρότεινε στους διοργανωτές των Ολυμπιακών της Στοκχόλμης να οργανώσουν εβδομάδα χειμερινών σπορ, ως παράλληλη εκδήλωση. Αυτοί αρνήθηκαν, για να μην υποβαθμιστούν οι Βόρειοι Αγώνες. Στους Ολυμπιακούς της Αμβέρσας του 1920, τους πρώτους μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα χειμερινά σπορ επανήλθαν στο πρόγραμμα, με τη διεξαγωγή αγωνισμάτων στις παγοδρομίες και το χόκεϊ επί πάγου.

Την επόμενη χρονιά, στη σύνοδο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στη Λοζάνη, αποφασίστηκε να ανατεθεί στη Γαλλία, που θα αναλάμβανε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, να διοργανώσει τη Διεθνή Εβδομάδα Χειμερινών Αγωνισμάτων. Η εκδήλωση αυτή, που είχε τελικά διάρκεια δέκα ημερών, σημείωσε μεγάλη επιτυχία και αργότερα της δόθηκε αναδρομικά ο τίτλος των Πρώτων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

Η Ελλάδα έλαβε μέρος για πρώτη φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1936 και η Κύπρος το 1980. Και οι δύο κρατικές οντότητες του Ελληνισμού, όχι μόνο δεν έχουν κατακτήσει ποτέ κάποιο μετάλλιο, αλλά ούτε κατά διάνοια το έχουν πλησιάσει. Επιτυχία θεωρείται αν κάποιος Έλληνας αθλητής ή αθλήτρια συμπεριληφθεί στους 30 πρώτους του αγωνίσματός του. Αυτό οφείλεται στο θερμό κλίμα των δύο χωρών, τις ελλιπείς εγκαταστάσεις και στην ερασιτεχνική ιδιότητα των αθλητών και αθλητριών.

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν διεξαχθεί σε 3 ηπείρους και 12 χώρες. Έχουν φιλοξενηθεί τέσσερις φορές στις ΗΠΑ (1932, 1960, 1980, 2002), τρεις φορές στη Γαλλία (1924, 1968, 1992), δύο φορές στην Αυστρία (1964, 1976), τον Καναδά (1988, 2010), την Ιαπωνία (1972, 1998), την Ιταλία (1956, 2006), τη Νορβηγία (1952, 1994) και την Ελβετία (1928 και 1948) και μία φορά στη Γερμανία (1936), τη Γιουγκοσλαβία (1984), τη Ρωσία (2014) και τη Νότιο Κορέα (2018), ενώ το 2022 θα φιλοξενηθούν στην Κίνα (2022). Δεν έχουν γίνει ποτέ στο Νότιο Ημισφαίριο, επειδή τον Φεβρουάριο, οπότε παραδοσιακά διεξάγονται οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, οι χώρες του Νοτίου Ημισφαιρίου βρίσκονται στην κορύφωσή του καλοκαιριού.

Μέχρι το 2022, 12 χώρες έχουν συμμετάσχει σε όλους τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (Αυστρία, Καναδάς, Φινλανδία, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Νορβηγία, Πολωνία, Σουηδία, Ελβετία και ΗΠΑ). Έξι από αυτές τις χώρες έχουν κερδίσει μετάλλια σε όλους τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (Αυστρία, Καναδάς, Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία, ΗΠΑ).

Η μόνη χώρα που έχει κερδίσει χρυσό μετάλλιο σε όλους τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες είναι οι ΗΠΑ. Η Νορβηγία έχει τα περισσότερα μετάλλια από οποιαδήποτε άλλη χώρα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Αν συμπεριλάβουμε τα κράτη που δεν υπάρχουν πια, τότε η χώρα με τα περισσότερα μετάλλια είναι η Γερμανία (συμπεριλαμβανομένων των πρώην χωρών της Δυτικής και της Ανατολικής Γερμανίας). Ακολουθούν Νορβηγία, Ρωσία (συμπεριλαμβανομένων των μεταλλίων της Σοβιετικής Ένωσης) και ΗΠΑ.

Σε ατομικό επίπεδο, ο αθλητής με τα περισσότερα μετάλλια είναι ο νορβηγός σκιέρ του διάθλου Όλε Έιναρ Μπγιορντάλεν με 13 (8-4-1) και στις γυναίκες με 15 (8-4-3) η συμπατριώτισσά του σκιέρ των δρόμων αντοχής Μάριτ Μπγιόργκεν, η οποία κατέχει και το απόλυτο ρεκόρ σε αριθμό μεταλλίων, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Ο αμερικανός Έντι Ίγκαν κατέχει ένα μοναδικό ρεκόρ, καθώς έχει κατακτήσει χρυσά μετάλλια τόσο στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1920 στην Αμβέρσα στην πυγμαχία) όσο και στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1932 στο Λέικ Πλάσιντ στο άθλημα του έλκηθρου).