Η Σύναξη του Νταβός

Κάθε χρόνο περί τα τέλη Ιανουαρίου (15-19 Ιανουαρίου 2024), οι εκπρόσωποι της διεθνούς οικονομικής, πολιτικής και ακαδημαϊκής ελίτ συγκεντρώνονται στο ελβετικό θέρετρο του Νταβός για να ανταλλάξουν απόψεις κι ενίοτε να δρομολογήσουν εξελίξεις για τα παγκόσμια προβλήματα. Η σύναξη αυτή διοργανώνεται από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (World Economic Forum), μία μη κερδοσκοπική οργάνωση, που ίδρυσε το 1971 ο γερμανός καθηγητής Οικονομικών Κλάους Σβαμπ.

Το Νταβός είναι μία πόλη 11.000 κατοίκων, ο πληθυσμός της οποίας τριπλασιάζεται κατά τη διάρκεια των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Ανήκει στο καντόνι του Γκραουμπίντεν, είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.560 μέτρων και θεωρείται η υψηλότερη πόλη στην Ευρώπη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα χιονοδρομικά κέντρα της Ελβετίας και αποτελεί το σκηνικό του μυθιστορήματος του Τόμας Μαν «Το Μαγικό Βουνό».

Όλα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 1971, όταν ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης Κλάους Σβαμπ προσκάλεσε 444 διευθυντικά στελέχη από δυτικοευρωπαϊκές εταιρείες στο Νταβός για να συζητήσουν την εισαγωγή πρακτικών του αμερικανικού μάνατζμεντ στο ευρωπαϊκό επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Η συνάντηση υποστηρίχθηκε από την τότε ΕΟΚ (νυν Ευρωπαϊκή Ένωση) και τις εργοδοτικές οργανώσεις.

Η επιτυχία της συνάντησης ώθησε τον Σβαμπ να ιδρύσει ένα φορέα που θα αναλάμβανε τις μελλοντικές διοργανώσεις αυτού του είδους. Αρχικά, το ονόμασε «Φόρουμ Ευρωπαϊκού Μάνατζμεντ» («European Management Forum») και από το 1987 «Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ», όταν θέλησε να διευρύνει τους ορίζοντές του και σε κοινωνικοπολιτικά θέματα, εκτός από τα αμιγώς οικονομικά.

Ο φορέας που διοργανώνει την ετήσια χειμερινή σύναξη του Νταβός, αλλά και περιφερειακές συναντήσεις, έχει τη μορφή του μη κερδοσκοπικού οργανισμού και εδρεύει στη Γενεύη. Οι πόροι του προέρχονται από τις συνεισφορές των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, γεγονός που αποτελεί αντικείμενο έντονης κριτικής από τους αρνητές της παγκοσμιοποίησης, αλλά και από περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Από τα τέλη της δεκαετίας του '80 οι πολιτικοί ηγέτες άρχισαν να χρησιμοποιούν την ετήσια συνάντηση του Νταβός ως ένα βήμα για την ανταλλαγή απόψεων και τη δρομολόγηση λύσεων για περιφερειακά και διεθνή προβλήματα. Σημαντικούς σταθμούς σ’ αυτή την προσπάθεια αποτέλεσαν η συνάντηση Ντε Κλερκ - Μαντέλα το 1992 για τον τερματισμό του Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική και η συμφωνία Πέρεζ - Αραφάτ το 1994 για το Παλαιστινιακό.

Νταβός και Ελλάδα

Στην Ελλάδα, το Νταβός έγινε γνωστό το 1988, όταν οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας και της Τουρκίας, Ανδρέας Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ, υπέγραψαν τη συμφωνία της 1ης Φεβρουαρίου για την έναρξη διαλόγου, προκειμένου να βελτιωθεί το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες, που είχαν φθάσει στα πρόθυρα πολέμου τον προηγούμενο χρόνο, με τα γεγονότα του «Πίρι Ρέις» στο Αιγαίο. «Πετύχαμε το καλύτερο δυνατό» είχε δηλώσει ο Ανδρέας Παπανδρέου. Αργότερα θα παραδεχθεί το «Mea culpa», όταν θα επικριθεί έντονα επειδή δεν έθεσε στο τραπέζι των συνομιλιών το Κυπριακό.

Τέσσερα χρόνια αργότερα έγινε άλλη μία ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής στο Νταβός, με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Στις 31 Ιανουαρίου 1992, οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ αποφάσισαν, μεταξύ άλλων, την αποδέσμευση του Κυπριακού από τις προϋποθέσεις εξομάλυνσης των σχέσεων Αθήνας και Άγκυρας, με αποτέλεσμα να προκληθούν αντιδράσεις στην Αθήνα και τη Λευκωσία. Την εποχή εκείνη είχε αρχίσει να αναδύεται και το Σκοπιανό και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε τις πρώτες διερευνητικές επαφές για το θέμα της ονομασίας με επισήμους της γειτονικής χώρας.

Η τρίτη παρουσία Έλληνα πρωθυπουργού στο Νταβός καταγράφηκε 18 χρόνια αργότερα. Στις 28 Ιανουαρίου 2010, ο Γιώργος Παπανδρέου, έχοντας συνειδητοποιήσει τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας κι έχοντας λάβει τα αρνητικά μηνύματα των αγορών, εξέφρασε τη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει στις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές και να εμπεδώσει εκ νέου την οικονομική αξιοπιστία της Ελλάδα. Ήταν πλέον αργά και λίγους μήνες αργότερα θα υπογράψει το πρώτο μνημόνιο.

Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο τέταρτος έλληνας πρωθυπουργός, που παρέστη στο Νταβός. Η συνάντηση που είχε με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, στις 24 Ιανουαρίου 2018, αποτέλεσε καθοριστικό βήμα στην πορεία των διαπραγματεύσεων για την σύναψη της Συμφωνίας των Πρεσπών τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου. Οι δύο άνδρες στην τρίωρη συνάντησή τους, συμφώνησαν να προχωρήσουν στη διαπραγμάτευση για το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας, με βάση τη σύνθετη ονομασία έναντι όλων (erga omnes).

O Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο πέμπτος έλληνας πρωθυπουργός που παρέστη στο Νταβός. Στο επίκεντρο της διοργάνωσης του 2020 βρέθηκε η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το διήμερο 23 και 24 Ιανουαρίου, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε σε δύο εκδηλώσεις, ενώ είχε σειρά διμερών επαφών με σημαντικούς διεθνείς οικονομικούς παράγοντες.

Η Σύναξη του Νταβός για το 2021 ήταν διαδικτυακή λόγω της πανδημίας του covid-19. Στις 25 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έλαβε μέρος σε συζήτηση με αντικείμενο την αντιμετώπιση της πανδημίας. Στην συζήτηση μετείχαν ο δρ Άντονι Φάουτσι, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Λοιμώξεων των ΗΠΑ, η διευθύνουσα σύμβουλος της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας Νάνσι Μπράουν, ο διευθύνων σύμβουλος της Philips Φρανς βαν Χούτεν και ο αρχισυντάκτης του Bloomberg News, Τζον Μικλθουέιτ.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε το παρών για τρίτη φορά στις εργασίες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), στο Νταβός (24-25 Μαΐου 2022) της Ελβετίας, όπου είχε συναντήσεις με παράγοντες επενδυτικών φορέων. Συμμετείχε επίσης σε δείπνο μαζί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και τον πρωθυπουργό της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ, με αντικείμενο τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και τον παγκόσμιο ρόλο της Ε.Ε. μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε το παρών για τέταρτη φορά στις εργασίες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), στο Νταβός της Ελβετίας (16-20 Ιανουαρίου 2023), όπου είχε συναντήσεις με κορυφαίους επιχειρηματικούς παράγοντες.