Διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα Ακρόπολις, από τις 12 έως τις 22 Αυγούστου του 1892. Εκτυλίσσεται σ' ένα νησί (προφανώς τη Σκιάθο), κατά την τελευταία εβδομάδα της προεκλογικής περιόδου και ανήμερα των εκλογών.
Το διήγημα του Παπαδιαμάντη γράφτηκε υπό την επήρεια των εκλογών της 3ης Μαΐου 1892, που έφεραν στην εξουσία τον Χαρίλαο Τρικούπη. Ένα χρόνο αργότερα, η Ελλάδα πτώχευσε. Ο «κοσμοκαλόγερος» των ελληνικών γραμμάτων σατιρίζει τα πολιτικά και εκλογικά ήθη της εποχής του και προβάλλει τις παθογένειες του ελληνικού κράτους.
Με το διήγημα αυτό, ο Παπαδιαμάντης αφήνει την καθαρά ηθογραφική περίοδο της πεζογραφίας του κι εγκαινιάζει τη μοραλιστική και σατιρική, χτυπώντας και ελέγχοντας τα τρωτά της εποχής του σαν κοινωνικός ανατόμος και παρατηρητής.
Οι Χαλασοχώρηδες έκαναν μεγάλη αίσθηση στους πνευματικούς κύκλους της εποχής του Παπαδιαμάντη. Στο εισαγωγικό σημείωμά του, ο εκδότης της Ακροπόλεως, Βλάσης Γαβριηλίδη, ανέφερε:
…Θα καταλάβουν πρωτίστην θέσιν εν τη διανοητική παραγωγή του συγγραφέως, δια την ψυχολογικήν επιβολήν και την ηθολογικήν έννοιάν των… Τύποι και ήθη και ιδέαι αποτυπούνται πιστότατα…Αλλά δεν έχουν μόνον σημασίαν υψίστην οι Χαλασοχώρηδες. Και υπό ηθική έποψιν θα επιβληθούν εις τους αναγνώστας. Ο κ. Παπαδιαμάντης δεν είναι απλούς διηγηματογράφος, είναι πνευματικός και ηθικός εργάτης, αγωνιστής της προόδου, της ημερώσεως, της δικαιοσύνης…
Ο δημοσιογράφος και πεζογράφος Μιχαήλ Μητσάκης (1868-1916) σε γράμμα του προς τον Παπαδιαμάντη τονίζει την αξία και τη σημασία του έργου για τη νεοελληνική πεζογραφία, γιατί ανοίγει «νέους ορίζοντες εις την μελέτην και την καλλιτεχνικήν αναπάραστασιν της πραγματικότητας».
Facebook
Google