Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών

Η 18η Απριλίου κάθε χρόνου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ΙCOMOS) ως Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών (International Day for Monuments and Sites). Η πρόταση έγινε στις 18 Απριλίου του 1982, κατά τη διάρκεια ενός συμποσίου του ICOMOS στην Τυνησία και υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση της UNESCO τον Νοέμβριο του 1983.

Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται σ' όλο τον κόσμο κάθε μορφής εκδηλώσεις, με τις οποίες επιδιώκεται όχι μόνο να γίνουν γνωστά στο ευρύτερο κοινό η σημασία των μνημείων κάθε χώρας και τα προβλήματά τους, αλλά και να προωθηθεί η υπόθεση της προστασίας και ένταξή τους στη σύγχρονη κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ζωή.

Στη Σύμβαση Παγκόσμιας Κληρονομιάς (1972) αναφέρεται ότι «...η υποβάθμιση ή εξαφάνιση οποιουδήποτε στοιχείου της πολιτιστικής ή φυσικής κληρονομιάς καθιστά πτωχότερη την κληρονομιά όλων των εθνών του κόσμου...». Ωστόσο εξακολουθεί να παρατηρείται ανισορροπία στην αναγνώριση, την ερμηνεία και, κατά συνέπεια, στη συντήρηση και διαφύλαξη των διάφορων εκφάνσεων και μορφών της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Με αφορμή τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών, το ICOMOS απευθύνει πρόσκληση για την προώθηση ανάλογων ζητημάτων, την υιοθέτηση αμερόληπτων και τεκμηριωμένων προσεγγίσεων των διαφορετικών ιστορικών και πολιτισμικών αφηγημάτων και την εφαρμογή συμμετοχικών διαδικασιών για την αναγνώριση και αποδοχή της πολιτισμικής πολυμορφίας και πολυφωνίας.

Το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS, που εδρεύει στο Παρίσι, είναι ο πιο έγκυρος διεθνής, επαγγελματικός, μη κυβερνητικός οργανισμός τεχνικός σύμβουλος της UNESCO για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Έχει ως μέλη ειδικούς επιστήμονες (αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, χημικούς, νομικούς κ.ά) από όλο τον κόσμο και δραστηριοποιείται σε 104 χώρες στις 5 ηπείρους.

Το θέμα που επιλέχθηκε για το έτος 2024 είναι «Καταστροφές και ένοπλες συγκρούσεις υπό το πρίσμα του Χάρτη της Βενετίας». Η επιλογή αυτή έχει διττό χαρακτήρα. Αφενός εκφράζει αυξανόμενη αγωνία μπροστά στην επιταχυνόμενη καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, τόσο από φυσικούς όσο και ανθρωπογενείς παράγοντες. Αφετέρου, με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την υπογραφή του Χάρτη της Βενετίας, υπενθυμίζει την ανάγκη να ληφθεί, όπως και κατά τον χρόνο της σύνταξής του το 1964, ουσιαστική και αποτελεσματική δράση για την προστασία της.

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών μας παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να στοχαστούμε πάνω στα θέματα αυτά και να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό για τα θέματα που διαχειρίζεται ο Χάρτης της Βενετίας, αυτό το θεμελιώδες μέσο που βρίσκεται στον πυρήνα της ιστορίας και της ταυτότητας του ICOMOS.

Την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024, η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και μνημεία της Ελλάδας που υπάγονται στο Δημόσιο (Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού) είναι ελεύθερη, χωρίς την καταβολή αντιτίμου.

Κατάλογος των αγαθών παγκόσμιας κληρονομιάς στην Ελλάδα

• 1986 Ναός Επικουρείου Απόλλωνα στις Βάσσες
• 1987 Δελφοί
• 1987 Ακρόπολη
• 1988 Άθως
• 1988 Μετέωρα
• 1988 Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης
• 1988 Επίδαυρος
• 1988 Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου
• 1989 Μυστράς
• 1989 Ολυμπία
• 1990 Δήλος
• 1990 Μονή Δαφνίου, Μονή Οσίου Λουκά, Νέα Μονή Χίου
• 1992 Πυθαγόρειο και Ηραίον Σάμου
• 1996 Βεργίνα
• 1999 Μυκήνες, Τίρυνς
• 1999 Χώρα, Ιερά Μονή Αγ. Ιωάννη Θεολόγου και Σπήλαιο της Αποκάλυψης Πάτμου
• 2007 Ιστορική πόλη της Κέρκυρας
• 2016 Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων