Καρλ Κάουτσκι

Καρλ Κάουτσκι (1854 – 1938)
Καρλ Κάουτσκι (1854 – 1938)

Διακεκριμένος θεωρητικός του Μαρξισμού και της σοσιαλδημοκρατίας.

Ο Καρλ Κάουτσκι (Karl Kautsky) γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1854 στην Πράγα και σε ηλικία επτά ετών μετανάστευσε με την οικογένειά του στη Βιέννη. Σπούδασε φιλοσοφία και ιστορία στο πανεπιστήμιο της πόλης και το 1874 έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος της Αυστρίας (SPO).

To 1881 ασπάζεται τις μαρξιστικές ιδέες με την προτροπή του φίλου του Έντουαρντ Μπερνστάιν και τον ίδιο χρόνο, σ' ένα ταξίδι του στο Λονδίνο, γνωρίζει τον Μαρξ και τον Έγκελς. Δύο χρόνια αργότερα εκδίδει στη Στουτγάρδη το περιοδικό «Νέα Εποχή», που προπαγανδίζει τις μαρξιστικές ιδέες και αποτελεί κύρια πηγή βιοπορισμού του έως το 1917, οπότε και θα παραμείνει στη θέση του εκδότη.

Το 1891 ως μέλος των Σοσιαλδημοκρατών της Γερμανίας (SPD) διαμορφώνει την πολιτική του κόμματος με το «Πρόγραμμα της Ερφούρτης», που συνέγραψε μαζί με τους Άουγκουστ Μπέμπελ και Έντουαρντ Μπέρνσταϊν. Το SPD υποστέλλει τη σημαία του επαναστατικού αγώνα και διακηρύσσει ότι ο βασικός του στόχος παραμένει η κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, η οποία θα επιτευχθεί με τη νόμιμη πολιτική δράση.

Ο Κάουτσκι πίστευε ότι ο καπιταλισμός θα καταρρεύσει από τη φύση του και ότι καθήκον των σοσιαλιστών είναι η βελτίωση της ζωής των εργαζομένων και όχι η προετοιμασία της επανάστασης, που είναι αναπόφευκτη. Οι απόψεις του προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων στους κόλπους των μαρξιστών, με πρώτο και καλύτερο τον Φρίντριχ Ένγκελς.

Πάντως, μετά τον θάνατο του Ένγκελς, ο Κάουτσκι θα αναγνωρισθεί ως ο σπουδαιότερος θεωρητικός του Μαρξισμού και θα συγκρουσθεί με τον μέντορά του Μπέρνσταϊν, ο οποίος υποστήριζε πιο ρεφορμιστικές θέσεις, όπως την κατάργηση της πάλης των τάξεων και τη συνεργασία με τον ταξικό εχθρό προς όφελος της εργατικής τάξης.

Το 1914 ο Κάουτσκι ψήφισε μαζί με τους συντρόφους του στο κόμμα την έξοδο της Γερμανίας στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς θεωρούσε ότι η χώρα του διεξήγαγε έναν αμυντικό πόλεμο κατά της τσαρικής Ρωσίας. Θα αναθεωρήσει την άποψή του ένα χρόνο αργότερα. Θα αποχωρήσει από το SPD και θα προσχωρήσει στο αντιπολεμικό Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας (USPD), μαζί με τη φίλη του Ρόζα Λούξεμπουργκ.

Η ήττα της Γερμανίας στον πόλεμο προκάλεσε τη Νοεμβριανή Επανάσταση (1918), που σήμανε την κατάργηση της Μοναρχίας και την ανακήρυξη της Δημοκρατίας. Ο Κάουτσκι χρημάτισε για λίγο Υφυπουργός Εξωτερικών στη βραχύβια κυβέρνηση SPD-USPD και δούλεψε για την ανακάλυψη και στοιχειοθέτηση των εγκλημάτων πολέμου της Αυτοκρατορικής Γερμανίας.

Από το 1919 η πολιτική του παρουσία άρχισε να εξασθενεί. Το 1920 αποχώρησε από το USPD και επανήλθε στο SPD. Την περίοδο αυτή είχε ξεκινήσει η διαμάχη του με τον Λένιν για τη φύση του σοβιετικού καθεστώτος. Στα βιβλία του «Μαρξισμός και Μπολσεβικισμός: Δημοκρατία και Δικτατορία» και «Σοσιαλδημοκρατία εναντίον Κομμουνισμού», ο Κάουτσκι εξέφρασε την άποψη ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν απλώς μια αλλαγή φρουράς και ότι δημιούργησε μια νέα δικτατορία, που αντικατέστησε την παλιά τσαρική.

Χαρακτήριζε τους Μπολσεβίκους συνωμοτική οργάνωση, η οποία κέρδισε την εξουσία με πραξικόπημα και δημιούργησε μία γραφειοκρατική κοινωνία, επιτρέποντας στον δυτικό καπιταλισμό να κουκουλώσει τα δικά του προβλήματα. Ο Λένιν ανταπάντησε υπερασπιζόμενος τις κατακτήσεις της Σοβιετικής Ένωσης, με την περίφημη μπροσούρα του «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι» (στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).

Ο Καρλ Κάουσκι άφησε τη Γερμανία το 1924 και επέστρεψε στη Βιέννη. Παρέμεινε εκεί μέχρι την προσάρτηση της Αυστρίας από το Χίτλερ (12 Μαρτίου 1938), οπότε εγκατέλειψε τη Βιέννη και αυτοεξορίστηκε στο Άμστερνταμ. Πέθανε στις 17 Οκτωβρίου 1938, αφήνοντας στη ζωή τη γυναίκα του Λουίζ και τα τρία παιδιά τους: τον Φέλιξ, τον Μπένεκτιτ και τον Καρλ.

Στον Καρλ (Κάρολο) Κάουτσκι οφείλει το βαφτιστικό του όνομα ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας. Ο νονός του στρατηγός Βλάχος ήταν θαυμαστής του μαρξιστή στοχαστή.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία του:

  • «Το Κεφάλαιο», εκλαϊκευμένη έκδοση του μείζονος έργου του Κάρολου Μαρξ. («Δωρικός»)
  • «Η Κοινωνική Επανάσταση» («Παπαζήσης»)

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ