Παραλλαγές σε ένα θέμα του Χάιντν

Μουσικό έργο του Γιοχάνες Μπραμς (1833-197), από τα πιο γνωστά του σπουδαίου γερμανού συνθέτη. O πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά είναι «Variationen über ein Thema von Jos. Haydn».

Ο Μπραμς συνέθεσε το έργο το καλοκαίρι του 1873 στο παραλίμνιο χωριό Τούτσινγκ της Βαυαρίας, όπου περνούσε τις διακοπές του. Αρχικά το έγραψε για δύο πιάνα (op.56b) και στη συνέχεια το μετέγραψε για ορχήστρα (op. 56a). Το έργο αποτελείται από το θέμα «Ύμνος του Αγίου Αντωνίου» («Chorale St. Antoni»), οκτώ παραλλαγές του θέματος και το φινάλε. Τα μέρη:

• Thema. Chorale St. Antoni. Andante
• Variation I. Poco più animato (Andante con moto)
• Variation II. Più vivace (Vivace)
• Variation III. Con moto
• Variation IV. Andante con moto (Andante)
• Variation V. Vivace (Poco presto)
• Variation VI. Vivace
• Variation VII. Grazioso
• Variation VIII. Presto non troppo (Poco presto)
• Finale. Andante

Η πρεμιέρα της ορχηστρικής εκδοχής του έργου δόθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1873 από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Στις μέρες μας αμφισβητείται αν το θέμα είναι έργο του Χάυδν και αποδίδεται με αρκετή, πάντως, επιφύλαξη στον γαλλοαυστριακό συνθέτη Ιγκνάς Πλεγιέλ (1757-1831).