Ήλιος (Helios-Ouverture)

Μουσικό έργο του Καρλ Νίλσεν (1865-1931), ένα από τα πλέον δημοφιλή του σπουδαίου δανού συνθέτη. Το εμπνεύστηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα στις αρχές του 20ου αιώνα.

To 1902 o Νίλσεν με την οικονομική συνδρομή του εκδότη του Βίλχελμ Χάνσεν συνόδευσε στην Ελλάδα τη γυναίκα του Άννα Μαρία, η οποία ήταν γλύπτρια και ενδιαφερόταν να μελετήσει εκ του σύνεγγυς την αρχαία ελληνική τέχνη. Όταν δεν τη συνόδευε στις εξορμήσεις της ανά την Αττική, ο Νίλσεν συνέθετε σ' ένα πιάνο που του είχε παραχωρήσει το Ωδείο Αθηνών.

Στις 10 Μαρτίου του 1903 ξεκίνησε να γράφει μια εισαγωγή (overture), στην οποία περιέγραφε με νότες την ανατολή του ήλιου, την άνοδό του στον ελληνικό ουρανό και τη δύση του στα γαλανά νερά του Αιγαίου. «Σιωπή και σκοτάδι. Ο ήλιος ανατέλλει με ένα χαρούμενο δοξαστικό τραγούδι. Περιπλανιέται στον χρυσό του δρόμο και βυθίζεται ήσυχα στη θάλασσα» γράφει στην παρτιτούρα. Ολοκλήρωσε το έργο στις 23 Απριλίου του ίδιου χρόνου, λίγες ημέρες προτού πάρει το δρόμο της επιστροφής με τη γυναίκα του για τη Δανία.

Η «Εισαγωγή: Ήλιος», έργο 17 (Helios-Ouverture, op. 17) διαρκεί από 10 έως 12 λεπτά και είναι γραμμένο για τρία φλάουτα, δύο κλαρινέτα, δύο φαγκότα, τέσσερα κόρνα, τρεις τρομπέτες, τρία τρομπόνια, τούμπα, τύμπανα και έγχορδα. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 8 Οκτωβρίου 1903 στην Κοπεγχάγη από τη Βασιλική Ορχήστρα της Δανίας, με μαέστρο τον Γιόχαν Σβέντσεν. Η υποδοχή του κοινού ήταν θερμή, ενώ η κριτική διχάστηκε. Τα επόμενα χρόνια έγινε ένα από τα πιο δημοφιλή και πολυπαιγμένα έργα του Καρλ Νίλσεν.