Θαργήλια

Η Άρτεμη με τη Λητώ και τον Απόλλωνα δέχονται τους πιστούς με τις προσφορές τους.
Η Άρτεμη με τη Λητώ και τον Απόλλωνα δέχονται τους πιστούς με τις προσφορές τους.

Κοινή εορτή προς τιμή του Απόλλωνα και της Άρτεμης στην αρχαία Αθήνα, που διαρκούσε δύο μέρες. Γιορταζόταν την 6η και 7η του μηνός Θαργηλιώνος (τις πρώτες ημέρες του τρίτου δεκαημέρου του Μαΐου) και περιλάμβανε δύο εκδηλώσεις: την περιφορά των «φαρμακών», με την οποία εξασφαλιζόταν ο εξαγνισμός της πόλης και την προσφορά των «θαργηλίων άρτων», με την οποία εκφραζόταν η ευγνωμοσύνη των Αθηναίων προς τα δύο τέκνα της Λητούς για την καρποφορία της γης. Η θάργηλος, που έδωσε το όνομα τόσο στη γιορτή, όσο και στον αντίστοιχο μήνα, ήταν μια μικρή ποσότητα δημητριακών από τους πρώτους καρπούς της χρονιάς, τις επονομαζόμενες «απαρχές».

Την πρώτη ημέρα των Θαργηλίων (6η του Θαργηλιώνος), η πόλη καθαριζόταν με τελετουργικό τρόπο, υπό τη σκέπη του θεού της κάθαρσης Απόλλωνα. Μέσα στη χρονιά που είχε προηγηθεί διάφορα μιάσματα είχαν συσσωρευτεί στο σώμα της πόλης (αδικίες, φόνοι και άλλα κακουργήματα) και ήταν καιρός αυτά να απομακρυνθούν, προκειμένου να μην προκαλέσουν οι πολίτες τη «μήνιν» (οργή) κάποιου θεού (θεομηνία).

Αυτός ο τελετουργικός καθαρμός γινόταν με τον ακόλουθο τρόπο: Στους δρόμους της πόλης και την Αγορά τριγύριζαν δύο άνδρες, ήδη καταδικασμένοι σε θάνατο, που είχαν κρεμασμένη στο λαιμό από μια αρμαθιά ξερά σύκα, μαύρα ο ένας, άσπρα ο άλλος, για την απαλλαγή των ανδρών και των γυναικών αντίστοιχα από τα μιάσματα.

Ως «φαρμακοί» επιλέγονταν οι φαυλότεροι των εγκληματιών, με το σκεπτικό ότι τέτοιου είδους άτομα θα συγκέντρωναν πάνω τους όλα τα κακά, που είχαν γίνει μέσα στην πόλη την τελευταία χρονιά. Γίνονταν, έτσι, η προσωποποίηση της γιατρειάς, γι’ αυτό και ονομάζονταν «φαρμακοί» (από τη λέξη φάρμακο). Η πίστη στο ότι βοηθούσαν την πόλη να καθαρθεί από τα μιάσματα φαίνεται και από το ότι τους έλεγαν και «καθάρματα» (η λέξη χρησιμοποιήθηκε κατόπιν συνεκδοχικά για κάθε αχρείο άνθρωπο).

Στη συνέχεια, μετά την περιφορά στην πόλη, οι «φαρμακοί» οδηγούνταν έξω από αυτήν (ενώ παράλληλα τους μαστίγωναν), όπου, είτε απλώς απομακρύνονταν από τα σύνορά της, είτε ρίχνονταν στη θάλασσα (το πιο πιθανό ήταν να τους θανάτωναν, μια και ήταν ήδη βαρυποινίτες). Μ’ αυτό τον τρόπο, το κακό αποσειόταν από τους ώμους της πόλης.

Τη δεύτερη ημέρα της γιορτής (7η του Θαργηλιώνος), μετά την περιφορά των «φαρμακών» και την ολοκλήρωση του καθαρμού της πόλης, μπορούσαν πλέον οι πολίτες να προσφέρουν τη θάργηλο στα παιδιά της Λητώς. Οι καρποί αλέθονταν και ζυμώνονταν, ώστε να παρασκευαστεί ο «θάργηλος άρτος». Ο σκοπός της προσφοράς πριν από την ωρίμανση των καρπών ήθελε να δηλώσει την προσμονή για μια καλή συγκομιδή, αλλά και την ευγνωμοσύνη για τη μέχρι τότε καλή εξέλιξη της καρποφορίας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤΟ EMAIL ΣΑΣ

Εγγραφείτε στο Newsletter μας για να λαμβάνετε κάθε μέρα στο email σας τα σημαντικότερα άρθρα του «Σαν Σήμερα .gr»


ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΜΕΛΟΥΣ

premium Γίνε συνδρομητής με μόλις 8 € / μήνα, στήριξε τον αγαπημένο σου ιστότοπο
και απόλαυσε premium περιεχόμενο, χωρίς διαφημίσεις!

ΜΑΘΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ